سال های عكاسی رونمایی شد
روایت تصویری 40 سال عشق حسن مشکین فام
به گزارش کیت هنری، در آیینی فرهنگی از کتاب دوجلدی «سال های عکاسی» اثر حسن مشکین فام رونمایی شد؛ روایتی تصویری از 40 سال زیستن در بین نور و سایه، و ثبت چهره هایی که فرهنگ و هنر این سرزمین را جان بخشیده اند.
به گزارش کیت هنری به نقل از ایسنا، مراسم رونمایی از کتاب دوجلدی «سال های عکاسی» با حضور جمعی از نقاشان، عکاسان، شاعران، مترجمان، محققان و دوست داران به هنر عکاسی به همت موزه مشکین فام و انتشارات شیرازه فرهنگ بهار در سالن سینما گلستان شیراز انجام شد.
این اثر شامل بالاتر از ۲۰۰ پرتره از شخصیت های نام آور ایران در رشته های متعدد و یادداشت هایی از دیدار با آنان است که حاصل ۴۰ سال فعالیت حسن مشکین فام، نقاش، عکاس و پژوهشگر، بشمار می رود.
در این کتاب، عکس ها، طرح ها و یادداشت هایی از چهره هایی چون احمد شاملو، سیمین دانشور، احمد محمود، هوشنگ گلشیری، سیروس پرهام، صادق همایونی، منصور اوجی، مرتضی ممیز، محمدرضا شجریان، محمدرضا لطفی، جواد معروفی، محمد بهمن بیگی، احمدرضا احمدی، عباس کیارستمی، عزت الله انتظامی، ناصر تقوایی و رضوی سروستانی گرد آمده است؛ مجموعه ای که کتاب را به گزارشی مستند از زندگی فرهنگوران ایران در چهار دهه گذشته تبدیل نموده است.
«سال های عکاسی» روایتِ زیستن در بین نور و سایه است
در آئین رونمایی از کتاب «سال های عکاسی»، کوروش کمالی سروستانی، رییس دانشگاه حافظ، در سخنانی اظهار داشت: سالهای عکاسی زاده شد تا حسن مشکین فام در شبی خوش و در حضور یاران همدل، ذات هنر و مانایی آنرا در قابی از کتاب برایمان به تصویر کشد.
او ضمن اشاره به جایگاه هنری مشکین فام اضافه کرد: حسن مشکین فام، هنرمند توانمند این سرزمین، کوشیده است تا هر آنچه را نقشِ زیبایی است از نوعی دیگر به خوانندگان و بینندگان این اثر هنری بنماید. در گوشه گوشه این گنجینه هنر، یادمان هایی از انسان هایی ویژه نهفته است؛ گویی در تالار تاریخ عبور می کنی و شگفتا که هر آنچه نقش زیبایی است، توشه خود می نماید.
کمالی سروستانی در ادامه خاطرنشان کرد: کتاب سالهای عکاسی نه تنها گردآورده تصویرهاست، بلکه سرگذشتِ یک نگاه است؛ نگاهِ هنرمندی که سال هاست در بین نور و سایه، میان خاطره و حقیقت، به جست وجوی معنایی دیگر از زیستن برخاسته است. هر صفحه از این کتاب، دریچه ای است به درونِ جانِ هنرمندی که با دوربین خویش نه فقط تصویر، که لحظه ای از هستی را ثبت کرده است. گویی عکاسی او نوعی «ادبِ تصویر» است؛ او می داند کجا باید خاموش ماند، کجا باید نور را به سخن آورد و کجا باید در سکوت، معنا را جاری کرد.
مدیر دانشنامه فارس با تأمل بر ماهیت هنر عکاسی اظهار داشت: هنر، خصوصاً عکاسی، در روزگار ما دیگر تنها بازتاب جهان بیرون نیست، بلکه تلاشی است برای فهمِ جهانِ درون. هنرمند، در بین انبوه تصویرها و واژه ها، می کوشد معنایی یگانه بیابد؛ معنایی که بتواند در چشم مخاطب، در نگاهِ اندیشمند و در دلِ احساس پذیر انسان معاصر زنده بماند. مشکین فام، هنرمندی است که تصویر را به مثابه زبانِ دل، و عکاسی را به مثابه تأملی اندیشگانی می شناسد. برای او، عکاسی نه تنها ثبتِ واقعیت که آفرینشِ باردیگر حقیقت است. در نگاهش، هر تصویر نوعی بازآفرینی است، نوعی ترجمانِ شاعرانه از جهانِ محسوس.
کمالی سروستانی اضافه کرد: دیرگاهی است که او با صبوری و عشق، از قابِ کوچک و محدود دوربین، جهانی بزرگ و نامحدود ساخته است. او میان نور و سکوت، داستانِ انسان را روایت می کند؛ انسانی که در گذرِ زمان، در میانِ خاطره ها، در سایه روز گذشته و روشناییِ امروز، به جست وجوی خویشتن است.
او ضمن اشاره به ماهیت درونی این کتاب تصریح کرد: سالهای عکاسی را میتوان به مثابه دفتر خاطراتی تصویری خواند؛ دفترِ زیستنِ هنرمندی که در هر تصویر، قسمتی از وجود خودرا نهاده است. در این کتاب، عکس ها تنها اسناد بصری نیستند، بلکه نشانه های عاطفی و معنایی اند؛ نشانه هایی از رنج و امید، از اندوه و شادمانی، از تداومِ ایمان به زیبایی.
این پژوهشگر تاکید کرد: در جهان امروز، که سرعت و سطحی نگری خیلی از جلوه های عمیق انسانی را در خود فرو می برد، هنرمندانی چون مشکین فام همچون پناهگاه های معنا هستند. آنان با هنر خود یادآور می شوند که هنوز میتوان در بین این غوغای تصویرها، نگاهی آرام و صادقانه داشت؛ نگاهی که از دلِ فرهنگ و تاریخ و از بطنِ تجربه های انسانی برآمده است.
او درباره ی رسالت فرهنگی مشکین فام اظهار داشت: حسن مشکین فام از نسل هنرمندانی است که هنر را تنها وسیله ای برای بیان تاملات فردی نمی داند، بلکه آنرا رسالتی فرهنگی می داند. وی در هر پروژه و هر قاب، کوشیده است پیوندی میان گذشته و حال، میان فرد و جمع، میان زیبایی و حقیقت، برقرار کند. از ین جهت، آثارش نه فقط در حوزه هنر عکاسی، که در پهنه فرهنگ و اندیشه ایرانی معنا می یابند.
کمالی سروستانی با نگاهی فلسفی به مفهوم زمان در آثار مشکین فام اضافه کرد: در نگاه او، هر تصویر دریچه ای است به زمان. زمان در عکاسیِ مشکین فام نه خطی است و نه ایستا؛ بلکه جریان دارد، تنفس می کند و با مخاطب سخن می گوید. شاید بتوان اظهار داشت که در آثار او، زمان به گونه ای شاعرانه حضور دارد؛ چونان شعری که وزنش را میتوان در سکوت احساس نمود. براستی، این کتاب نوعی دعوت است به تماشای زمان، به دیدنِ لحظه هایی که در ظاهر ساده و گذرایند، اما در عمق خویش معنایی جاودانه دارند.
او با تحلیل نگاه هنری مشکین فام تصریح کرد: هنر مشکین فام، هنرِ دیدن است؛ دیدنی فراتر از ظاهر. او به ما می آموزد که چه طور در خطوطِ ساده چهره ای کهن، در پرتو نوری کم رنگ بر دیواری خاموش، یا در چشم های انسانی غریب، معنایی از زیستن و بودن را بازشناسیم. چنین است که تصاویر او از سطحِ تصویر به عمقِ تجربه می رسند؛ از مشاهده به تأمل، از حس به اندیشه.
این نویسنده و پژوهشگر خاطرنشان کرد: در عکاسی او، مکانها و چهره ها فقط موضوع نیستند، بلکه حاملِ روایتند. هر عکس، قصه ای در خود دارد؛ قصه ای از انسان، از زمان، از بودن و این همان چیزی است که عکاسی را از سطحِ مستند به مرتبه هنر می رساند. در عکس هایش، انسان نه سوژه مصرفی تصویر، که موجودی اندیشنده و رنج کشیده است. چهره هایی که او ثبت می کند، اغلب آرامند، اما در پسِ آن آرامش، اندوهی لطیف و تأملی عمیق نهفته است. گویی در سکوت شان هزار سخن ناگفته دارند؛ سخنانی پنهان در قاب تصویری از احمد شاملو تا جواد مجابی، از منصور اوجی تا سیمین بهبهانی، از هوشنگ مرادی کرمانی تا عباس معروفی، از محمدحسن لطفی تا محمد بهمن بیگی و صادق همایونی و حسن امداد و عباس کیارستمی و جواد معروفی و محمدرضا شجریان و محمدرضا لطفی و صدها نادره دیگری که در این جهان خاکی بواسطه هنر و انسانیت خویش در فرصت کوتاه عمر، خوش درخشیده اند.
کمالی سروستانی ضمن اشاره به مضمون فرهنگی کتاب خاطرنشان کرد: این کتاب، در واقع، گزیده ای از سالهای زیستن با هنر است؛ سال هایی که هر یک در صفحه ای از این مجموعه تجلی یافته اند. بر پیشانی قاب این کتاب، چهره های شعر و داستان و موسیقی و هنر و خوشنویسی و عکاسی و هنرهای نمایشی و هنرهای تجسمی از نقاشی تا گرافیک و مجسمه سازی خوش نشسته اند. نام کتاب نیز به درستی بر همین معنا دلالت دارد؛ سالهای عکاسی، یعنی سالهای زیستن در بین نور و سایه، در بین عشق و رنجِ آفرینش.
او همین طور اظهار داشت: برای شناخت مشکین فام، باید فراتر از قاب ها رفت. باید نگاهش را دید، نه فقط عکس هایش را. باید به سکوت او گوش سپرد، سکوتی که در عمق هر تصویر موج می زند. او از آن دسته هنرمندانی است که بالاتر از آنکه سخن بگویند، می نگرند؛ و بالاتر از آنکه بخواهند تأثیر بگذارند، می کوشند حقیقت را بیابند.
این چهره فرهنگی ضمن اشاره به اصالت آثار مشکین فام تصریح کرد: در فضای فرهنگی امروز ایران، که هنر گاه به عرصه نمایش و رقابت بدل شده است، آثار مشکین فام یادآور نوعی اصالت است. او به ما نشان میدهد که هنوز میتوان در دلِ هنر، صمیمیت و تفکر را با هم جمع کرد؛ هنوز میتوان از زیبایی سخن گفت، بی آنکه به سطح لغزید.
وی در ادامه اظهار داشت: شاید راز ماندگاری مشکین فام نیز در همین باشد: در صداقتِ نگاه، در ایمانی آرام و عمیق به هنر، به انسان و به فرهنگ. در این سال ها که او عکاسی کرده، در واقع لحظه هایی از حقیقت را نگاه داشته است؛ لحظه هایی که اگر او نبود، شاید در گذرِ زمان فراموش می شدند. از ین جهت، سالهای عکاسی تنها کتابی از عکس ها نیست؛ کتابی است از دیدن، از درنگ، از تأمل؛ کتابی که مخاطب را به سفر می برد، سفری در خاطره، در تاریخ، در فرهنگ و در انسان.
کمالی سروستانی سخنان خودرا با ستایش از کوشش و عشق مشکین فام به عکاسی به انتها برد و اظهار داشت: و چه زیباست که امشب، در این مجلسِ فرخنده، از کتابی سخن می گوییم که در آن، هنر و اندیشه، احساس و پژوهش، گذشته و حال، دست در دست هم داده اند تا از زبانِ تصویر، روایتی انسانی و فرهنگی بیافرینند. و حسن مشکین فام با همه داشته ها و با رنج و عشق این گنجینه را آراسته است. باید همتش را ستود و حضورش را مغتنم شمرد تا در روزگاری نه چندان دور، این سرزمین آراسته تر شود به عشق. ماندگاری، پایداری و پویایی اش را آرزومندیم.
روایت ۴۰ سال عشق حسن مشکین فام به چهره های فرهنگ و هنر ایران
همین طور حسن مشکین فام در سخنانی از انگیزه های خود و روند تشکیل چهل ساله این کتاب گفت و بیان کرد: عشق و علاقه به هنرهای هفتگانه و محققان و مترجمان برجسته، من را بر آن داشت که برای ادای دین به آنها و همنشینی دل انگیز با این بزرگان با دوربین شهرها و خانه ها و کوچه ها را درنوردم و لحظه ای از زیبایی زندگی این بزرگان را ثبت کنم.
موسس نخستین موزه خصوصی هنرهای تجسمی در ایران اضافه کرد: بعد از چاپ مجموعه دایرةالمعارف تصویری از چاپ و چاپخانه و نشر و روزنامه بر آن شدم که پرتره ۲۰۰ شخصیت نام آور فرهنگ ایران زمین را به همراه خاطرات، طرح و عکس آنان تدوین و منتشر کنم.
در این جلسه که با نمایش دو مستند کوتاه درباره ی کتاب و فرهنگورانی که با آنها گفتگو شده است همراه بود، همین طور محمد کشاورزی از خاطرات و همکاری خود با مشکین فام گفت و علیرضا عطروش هنرمند نقاش درباره ی چندوجهی بودن شخصیت و کارهای مشکین فام نکاتی را بیان کرد.
منبع: كیت هنری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان کیت هنری در مورد این مطلب