گفتگوی مهر با مدیرعامل هنروتجربه -۲؛
دنبال پاتوق هستیم برون سپاری هنروتجربه منجر به تعطیلی آن می شود
کیت هنری: مسعود سفلایی مدیرعامل گروه هنروتجربه ضمن اشاره به ایجاد یک پاتوق مشخص برای اکران فیلم های تجربی درباره ی چالش های برون سپاری گروه هنروتجربه به بخش خصوصی صحبت کرد.
خبرگزاری مهر -گروه هنر-آروین موذن زاده، ندا زنگینه؛ سینمای هنری ایران از زمان تشکیل خود با دشواری های فراوانی در فرایند تولید، توزیع و اکران مواجه بوده است. در این بین، گروه سینمایی «هنروتجربه» که در سال ۱۳۹۳ با هدف ایجاد بستری برای نمایش فیلمهای متفاوت و تجربی تأسیس شد، نویدبخش روزهای بهتری برای سینماگران مستقل بود. این گروه متعهد شد تا آثاری را که دارای ارزش هنری بالا هستند اما امکان حضور در سالن های پرفروش سینمای تجاری را ندارند، به نمایش بگذارد. با این وجود، بعد از گذشت یک دهه، این پرسش اساسی مطرح می شود که «هنروتجربه» امروز در چه جایگاهی قرار دارد؟ آیا این گروه توانسته است به آرمان های اولیه خود پایبند بماند یا با حقیقت های جدید و چالش های دیگری روبه رو شده است؟
به همین بهانه گفتگویی با مسعود سفلایی مدیرعامل گروه «هنروتجربه» انجام دادیم که از شهریور سال قبل به این سمت منصوب شده است. او در بخش دوم این گفتگو متذکر شد که که فقدان یک سالن سینما یا فرهنگسرای اختصاصی، به عنوان پاتوق ثابت برای اکران و تعامل مخاطبان، یکی از مهم ترین خلأهای این حوزه محسوب می شود. از طرف دیگر، محدودیت شدید بودجه و طرح بحث برون سپاری، بدون پشتوانه مالی کافی، آینده این جریان سینمایی را با ابهام روبه رو می کند. سفلایی همینطور عنوان نمود که اعطای جایزه «هنر و تجربه» بار دیگر در جشنواره فیلم فجر سال جاری صورت خواهد گرفت.
بخش دوم گفتگوی خبرگزاری مهر با مسعود سفلایی مدیرعامل «هنروتجربه» را در ادامه می خوانید:
* «هنروتجربه» برنامه ای جهت راه اندازی یک مکان ثابت و اختصاصی مانند یک سالن سینما یا فرهنگسرا دارد تا تمامی اکران های خودرا در آنجا متمرکز کند و از سویی این مکان بتواند تبدیل به پاتوقی فرهنگی برای مخاطبان شود؟
بله اساسا این نکته بسیار اهمیت دارد. ایجاد یک پاتوق مشخص برای «هنروتجربه» در دستور کار است و مذاکراتی را با چند مکان مختلف آغاز نموده ایم. این رویداد، اتفاقی ویژه خواهد بود چونکه به دنبال ایجاد فضایی برای «هنروتجربه» هستیم که بطور واقعی به محل گردهمایی هنرمندان، دانشجویان هنر و علاقمندان سینما تبدیل گردد. من قبول دارم که چنین امکانی حالا برای «هنروتجربه» وجود ندارد و ایجاد آن می تواند هم به دیده شدن بهتر فیلمها و کسب عایدی برای فیلمسازان بینجامد و هم به تولید اندیشه های جدید کمک نماید. برای مثال، سینماتک ها در گذشته چنین کارکردی داشتند.
*در این سال ها روی اکران شهرستان ها مخصوصاً برای برخی فیلمهای خاص متمرکز شده اید؟
بله تمرکز ما روی برخی فیلمها، خصوصاً در شهرستان ها سبب نتایج مطلوبی شده است. برای مثال، فیلم «پلی بر روی رودخانه خشک» به طور عمده در اصفهان مورد تبلیغات و پیگیری قرار گرفت که پاسخ مثبت مخاطبان را به دنبال داشت. باید درنظر داشت که برخی فیلمها لزوماً برای همه استانها و سالن های سینما مناسب نیستند. حتی در تهران هم شاهد بوده ایم که برخی آثار در مناطق خاصی با استقبال بیشتری روبه رو شده اند؛ مانند فیلم «مرجان» که طبق آمار، بیشتر در سینماهای کوروش و مگامال دیده شد. در شهرستان ها، مخاطبان جدی و پرتعدادی برای سینمای «هنروتجربه» وجود دارند که گاهی این استقبال باعث شگفتی خود ما هم می شود. به عنوان نمونه، مستند «ایساتیس» با کوشش های علیرضا دهقان کارگردان اثر در یزد اکران شد و در تنها در ۲ یا ۳ سالن به فروش حدود ۱ میلیارد تومانی دست پیداکرد. این موفقیت نشان میدهد که سهم قابل توجهی از آن، مرهون کوشش های شخص کارگردان است، چونکه توان و امکانات ما به عنوان پخش کننده محدود است.
با وضعیت اقتصادی فعلی، برون سپاری «هنروتجربه» در عمل به تعطیلی آن خواهد انجامید چونکه بخش عمده ای از این فعالیتها به علت امکان اجرا در بستر سیستم دولتی پیش می رود
*نظر شما در این رابطه چیست که «هنروتجربه» حالا طبق روال گذشته برون سپاری شود؟ این اتفاق شاید در نگاه فیلمسازان هم تأثیر مثبتی داشته باشد و فیلمسازان خودشان در بخش خصوصی «هنروتجربه» را اداره کنند و دولت صرفا نظارت بیرونی بر این روند داشته باشد.
مسئله اصلی توانایی نیست بلکه مضیقه بودجه است. در گذشته، بودجه «هنروتجربه» بیشتر بود و درنتیجه، تصویر بیرونی آن هم جذاب تر به نظر می رسید. هر هفته یک مجله منتشر می شده، کارمندان بیشتری داشته و مسلماً بازخوردهای متفاوتی هم داشته است که البته مساله زمانه و شیوه فیلم دیدن و دسترسی به فیلمها هم متفاوت بود. اما متاسفانه در برهه کنونی با محدودیت شدید بودجه مواجه هستیم. در گذشته، «هنروتجربه» در برهه هایی نزدیک به ۲۵ نفر پرسنل داشت اما هم اکنون گروه ما تنها از ۴ نفر تشکیل شده است. با این حال، گروه پخش «هنروتجربه» با تمام سختی ها و محدودیت ها به انجام مأموریت خود ادامه می دهد. درنتیجه فکر می کنم با وضعیت اقتصادی فعلی، برون سپاری «هنروتجربه» در عمل به تعطیلی آن خواهد انجامید. چونکه بخش عمده ای از این فعالیتها به علت امکان اجرا در بستر سیستم دولتی پیش می رود. اگر یک بودجه مستقل و مشخصی وجود داشت که به «هنروتجربه» تخصیص داده شود، مانند تمام دفاتر پخش خصوصی، مشکلی وجود نداشت اما اگر این بودجه از جانب دولت به یک بخش خصوصی واگذار شود، به جرات میتوان اظهار داشت که آن گروه خصوصی را نابود خواهد کرد، چونکه با این حجم از بودجه و با این شیوه کاری، نمی توان در بخش خصوصی دوام آورد. درحقیقت در بازه زمانی کنونی، «هنروتجربه» بالاتر از برون سپاری به حمایت خود فیلمسازان، همکاری سینماداران و حمایت سازمان سینمایی نیاز دارد. بیشترین صدمه نقد فیلمسازان به «هنروتجربه» اتفاقاً به بدنه اصلی فیلمهای مستقل و تجربی وارد می شود چونکه این ذهنیت را بوجود می آورد که «چرا باید برای چنین فیلم هایی در سینما پول خرج کرد؟» این کار درحقیقت نوعی خودزنی است. از طرفی ما به سانس نیاز داریم که سینماداران هم بنا به دلایلی با ما کنار نمی آیند. من منکر ضعف های گروه «هنروتجربه» نیستم اما امکان رفع تمام این ضعف ها در وضعیت فعلی فراهم نیست.
مسئله اصلی ما امروز، تعداد مخاطبان یا میزان فروش نیست؛ مساله این است که چرا فیلمهای تجربی و کم هزینه امروزِ ما، حرف تازه ای برای گفتن ندارند؟
*درواقع این کار درست نیست که بخواهیم صرفا آمار فروش و مخاطبان گروه «هنروتجربه» را در نظر بگیریم. بحث اصلی نگاه خاصی است که در این سینماها امکان بروز پیدا می کند و امکان دارد حتی در جریان اصلی سینمای ایران هم موثر باشد.
«هنروتجربه» و فیلم هایش، مجموعه ای هستند که به یک نگاه و جریان سینمایی خاص تعلق دارند. در پنج ماه اول سال ۱۴۰۴، ما حدود ۸ هزار مخاطب داشتیم. من به این مساله کلی نگاه می کنم که ۸ هزار نفر در پنج ماه اول سال فیلم هنری دیده اند؛ این یعنی از جریانی صحبت می نماییم که اتفاقاً در ایران مخاطب دارد. با درنظر گرفتن این که در سال ۱۴۰۳، ۳۰ هزار مخاطب داشتیم، باید بپذیریم که این یک اتفاق خوب است. این کار نادرست است که فروش یک فیلم تجربی را، بعنوان مثال با فیلمی مانند «فسیل» که در چند صد سالن اکران شده است، مقایسه نماییم. باید بپذیریم که «هنروتجربه» از یک شیوه نگاه خاص و زنده نگه داشتن حسی متفاوت در سینما دفاع می کند حسی که اگر این سینماها نباشند، امکان دارد کاملا از بین برود. تکیه صرف بر آمارهای کمی، امکان دارد در نهایت به تعطیلی کار گروه «هنروتجربه» منجر شود. مساله اصلی ما امروز، تعداد مخاطبان یا میزان فروش نیست؛ مساله این است که چرا فیلمهای تجربی و کم هزینه امروزِ ما، حرف تازه ای برای گفتن ندارند؟ روزگاری فیلم هایی مانند «پرویز» و «ماهی و گربه» ساخته شدند که سازوکار و شکلی کاملا متفاوت عرضه می دادند. از طرفی، امروز تعداد فیلمسازان بسیار زیاد شده و اغلب عوامل سینما دست کم تجربه ساخت یک فیلم بلند سینمایی را دارند.
*به طور کلی فکر می کنید سینمای «هنروتجربه» می تواند روی تغییر ذائقه مخاطبان موثر باشد؟
تغییر ذائقه هنری، نیازمند مسیری تدریجی و منسجم است. در مقطعی انقطاع و توقف ناگهانی در کارهای «هنروتجربه» باعث ریزش مخاطبان وفادار آن شد. در سراسر دنیا، این رسالت تغییر سلیقه و تربیت مخاطب، بر عهده روشنفکران و اندیشمندان جامعه نهاده شده است. بدین سبب وقتی به بهانه محدودیت هایی مانند سانس، ماهیت و ارزش خود یک پدیده فرهنگی را زیر سؤال می بریم، در حقیقت کار خودمان را سخت می نماییم و به عبارتی این کار نوعی قلم خودرا شکاندن است.
امسال به احتمال خیلی زیاد جایزه «هنروتجربه» را به جشنواره فیلم فجر برمی گردانیم
*در سالهای گذشته جایزه «هنروتجربه» در جشنواره فیلم فجر اهدا می شد، قصد دارید این جایزه را برگردانید؟
امسال به احتمال خیلی زیاد جایزه «هنروتجربه» را به جشنواره فیلم فجر برمی گردانیم. البته سال قبل هم با آقای شاهسواری در اینباره صحبت کردیم که متاسفانه به علت زمان کم مقدور نشد، اما امیدوار هستم سال جاری شاهد این مسئله باشیم.
*در پایان اگر جمع بندی دارید، بفرمایید.
در مهرماه یک بسته انیمیشن کوتاه اکران خواهد شد. آخر شهریور و ابتدای مهر هم یک بسته فیلم کوتاه اکران می نماییم. این اتفاق خوبی است که سینماها در آینده به سوی اکران فیلم هنری سوق پیدا کنند ازطرفی هم گروه «هنروتجربه» هم باید در حوزه پالایش فیلمها دقیق تر عمل کند. دراین خصوص اکران آنلاین می تواند خیلی به ما کمک نماید و برخی فیلمها را به بخش آنلاین هدایت نماییم.
بطور خلاصه، آیا این گروه توانسته است به آرمان های اولیه خود پایبند بماند یا با حقیقت های جدید و چالش های دیگری روبه رو شده است؟ اگر یک بودجه مستقل و مشخصی وجود داشت که به هنروتجربه اختصاص داده شود، مانند تمام دفاتر پخش خصوصی، مشکلی وجود نداشت اما اگر این بودجه از جانب دولت به یک بخش خصوصی واگذار شود، به جرات میتوان تصریح کرد که آن گروه خصوصی را نابود خواهد کرد، چراکه با این حجم از بودجه و با این شیوه کاری، نمی توان در بخش خصوصی دوام آورد. امسال به احتمال خیلی زیاد جایزه هنروتجربه را به جشنواره فیلم فجر برمی گردانیم امسال به احتمال خیلی زیاد جایزه هنروتجربه را به جشنواره فیلم فجر برمی گردانیم.
منبع: كیت هنری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان کیت هنری در مورد این مطلب