بیانیه انجمن علمی هنرهای نمایشی؛
رد شائبه نژادپرستانه بودن حاجی فیروز
کیت هنری: انجمن علمی هنرهای نمایشی در رد شائبه نژادپرستانه بودن حاجی فیروز اطلاعیه ای را صادر کرد.
به گزارش کیت هنری به نقل از مهر، انجمن علمی هنرهای نمایشی در رد شائبه نژادپرستانه بودن «حاجی فیروز» که طی نوروز ۱۴۰۰ از طرف معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران عنوان شد، اطلاعیه ای را صادر کرد. در متن این بیانیه آمده است:
«همه عالم تن است و ایران دل. نظامی
سخنان اخیر آقای دکتر محمدرضا جوادی یگانه - دکترای جامعه شناسی، عضو هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران- درباره حذف شخصیت «سیاه یا حاجی فیروز» به بهتان جعلیِ نژادپرستانه بودن آن، سبب تأسف و تذکر این نکته است که انسان بعنوان شخصیتِ حقیقی شاید بتواند هر آنچه در ذهن دارد را بیان کند- البته که با پذیرش تبعاتش- اما در مقام شخصیتی حقوقی و علمی، که دانش تخصصی اش جامعه شناسی است و در باب «خلقیات ایرانیان و تاریخ ایران» نیز احتمالاً پژوهش کرده است، نمی تواند بی علم و از سر تفنن سخنی در حوزه عمومی گوید بی آنکه منافع ملی، عمومی و به تبع آن، واقعیت تاریخی را در نظر نگیرد؛ به زبانی دیگر علم باید مبنای سیاست باشد و نه بالعکس.
«شائبه نژادپرستانه بودن «شخصیت سیاه»، شخصیتی که قرن هاست در آیین های نمایشی ایران حضور مستمری داشته و نشان از تداوم ایران فرهنگی در طول تاریخ دارد، اتهامی است بی نسبت با واقعیتِ تاریخی ایران و البته آنکه چنین ادعایی دارد می بایست سندی نیز ارائه کند وگرنه برمبنای منطق، مادامی که فرضیه نسبتی با واقعیت نداشته باشد فقط فرضیه است و نمی توان آنرا حجت قرار داد؛ اما از قرار راه دانش و اثبات حجت بسته است چونکه اگر گشایشی می بود، می بایست ابتدا پژوهش و تحقیقی صورت گیرد و سپس دستوری صادر شود. این اصل بدیهی است که هر مدیری به هنگام اجرای برنامه ای، پیشنهاده ای از کارگزاران مجموعه خود ستاندن می کند و اگر شائبه ای در پیشنهاده وجود داشته باشد، لازم است که با اهالی فن مشورت کند و سپس تصمیمی را اعمال نماید؛ نه اینکه در میانه کار، اعتبار دانشگاهی خودرا نادیده انگارد و دل در گرو شائبه و فرضیه ای بی اساس بندد.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران در قالب گفتمانی سخن می گوید که بی نسبت با واقعیت تاریخ ایران است –اگر چنین سخنی را در بعضی از کشورهای اروپایی یا آمریکا می گفت به احتمال درست می نمود- پس می بایست از روی علم و تحقیق اظهار داشت که تا کنون هیچ مستشرقی – فارغ از پژوهشگران ایرانی- شامل آرتور دو گوبینو - که خود از ایده پردازان برتری نژاد بود-، مادام کارلا سِرنا، ویلیام بی من، ویلِم فلور و دیگرانی که در باب نمایش های آیینی، سنتی و تاریخ تئاتر ایران پژوهش کرده اند، هیچ گزاره ای دال بر نژادپرستانه بودن شخصیت «سیاه» و اساساً آیین و نمایش ایرانی نگفته اند؛ نیز اگر نیک بنگریم چنین آیینی، از آنجائیکه روایتگر روح یک قوم یا ملت در نبرد میان مرگ و زندگی است و خواست باردیگر قداست زندگی را آشکار می کند، دلالت بر نژادپرستی ندارد و امری فراتر از وضعیت موجود را خواهان است.
از سویی دیگر باید این نکته را تذکر داد که اگر معاون شهرداری، مشاوران عالم و آگاه به تاریخ می داشت، بی شک می دانست که شخصیت «سیاه» در قالب فرم های نمایشی سنتی و مدرن به دفعات در جشنواره هایی چون آوینیون و در شهرهای اروپایی چون پاریس، لیون، مادرید روی صحنه رفته است و هیچ شائبه ای برای آن ملت هایی که بعضاً برمبنای برتری نژادی شکل گرفته اند و یا نژاد پرستی موضوع تاریخی و سیاسی شان است، رخ نداده بود و نداده است. احتمالاً آن بیگانگان، با استناد به آرای مستشرقان اروپایی و نیز تجربه زیسته ما ایرانیان، بر این امر بیشتر واقف بوده اند که «سیاه» فردی در نزاع با قدرت مستبدانه است و «داد» از آنکه این اصل بنیادین را فراموش کرده، می ستاند. پُر بیراه نیست اگر او را «عامیانه شده» سنتِ سیاست نامه نویسی در ایران بدانیم؛ سنتی که پند می دهد به حاکم از برای تحقق «داد» در روح و جسم شهر و کشور. این امر بر خلافِ این شائبه و پرسش جعلی است؛ پس بایسته این است که معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری در مقام پاسخ گو قرار گیرد که مدعای مطرح شده بر چه مبنا و سند مُرجَّحی است؟
اگر به تاریخ ایران بنگریم، تاریخی که آیین ها و شخصیت ها از آن برآمده اند، در آن حرکت کرده اند و آنرا نیز استمرار بخشیده اند، نژادپرستی برتری ایدئولوژیک نداشته است و سنت های برآمده از «دل ایران» نیز برای نژادپرستی موضوعیتی قائل نبوده اند برای اینکه ایران و تکثر در آن، با اجماع اقوام مختلف شکل گرفته و نه برمبنای برتری نژادی یا ایدئولوژی مدرن نژادپرستی. از همین رو عالمانه آنست که سخن برمبنای دقیق گفته شود و سیاست ها در جهت آشکار کردن روح ملی و زندگی خواهی ایرانیان سامان یابند و اگر خطایی از روی کم دانشی و ستیز با تاریخ رخ می دهد، کمترین کار عذرخواهی و سپس استناد به تاریخ است. بعنوان شخصیتی علمی و مدیر ارشد یک شهر باید دانست که در ایران و خارج از ایران کم نیستند پژوهشگرانی که عمری را در جهت شناخت و فهم آیین ها و نمایش های ایرانی به سر برده اند و یا اساتید و دانشجویانی که رساله هایی در این باب نوشته اند؛ کتابخانه های دانشکده های تئاتر در ایران حافظ این تحقیقات و رساله ها هستند و به انتظار از برای به کار رفتن و اعمال شدن. لازم است که با اندکی تأمل و پرسش گری در این زمینه و مشورت با اهل فن، از چنین سیاست های تفننی و غیر علمی آزاد شد و روشنگرانه درباره ایران و آیین های نمایشی اش اندیشید و روح یک شهر، کشور و ملت را بازتاب داد.»
منبع: كیت هنری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب