یادکردی از استاد جلال الدین تاج اصفهانی در تخت فولاد اصفهان
کیت هنری: اصفهان مراسم بزرگداشت استاد جلال الدین تاج اصفهانی امروز در تخت فولاد اصفهان برگزار شد؛ مراسمی که با حضور شاگردان، هنرمندان و علاقمندان موسیقی سنتی، یاد و جایگاه این آوازخوان برجسته را با پخش آخرین آواز وی در فضایی آکنده از احساس گرامی داشت.
آیین بزرگداشت استاد جلال الدین تاج اصفهانی امروز پنجشنبه ۱۳ آذر در آرامگاه این هنرمند برجسته در تخت فولاد اصفهان برگزار شد و تعدادی از علاقمندان موسیقی سنتی و شاگردان او با حاضر شدن در این مراسم، یاد و مقام آواز ایرانی را گرامی داشتند.
سرهنگ اشجع، خلبان بازنشسته و از دوستان نزدیک این استاد فقید در سخنان خود ضمن یادآوری خصایل اخلاقی و فضایل رفتاری استاد تاج، به خاطراتی از دوران آشنایی خود با ایشان پرداخت و اظهار نمود: من که اصفهانی نبودم و اهل اردبیل بودم، سال ۵۳ به اصفهان آمدم و در آغاز ورودم هیچ کس را نمی شناختم، اما بعد از مدتی که در محله خیابان اردیبهشت خانه ای اجاره کردم، متوجه شدم که خانه ام دیواربه دیوار خانه استاد تاج اصفهانی است. روزی بمناسبت اسباب کشی، ایشان با سینی چای، پولکی و میوه به منزل ما آمدند و با تواضع فراوان از من پذیرایی کردند. این برخورد ساده و دلنشین موجب شد که خیلی زود شیفته ایشان شوم و دوستی ام با استاد تاج ادامه پیدا کند.
وی اضافه کرد: این آشنایی منجر به ارتباط با بزرگان علم، ادب و هنر شد و به برکت این ارتباطات، مسیر زندگی ام تغییر نمود. من هر چه دارم، از برکت وجودی استاد تاج است. ایشان نه فقط در دوران حیات خود بلکه بعد از درگذشتشان هم سبب برکت و تحول در زندگی من و خیلی از دیگران شدند.
این خلبان بازنشسته در بخش دیگر از سخنان خود به جایگاه موسیقی در فرهنگ ایرانی اشاره و بیان نمود: موسیقی ایرانی، باوجود قدمت و غنای خود، همواره هنر مقدس و مظلوم کشور ما بوده است. درحالی که موسیقی غربی در دو گام ماژور و مینور خلاصه می شود، موسیقی ایران پنج گام، پنج آواز و هفت دستگاه دارد. این گنجینه عظیم هنری، به ارث رسیده از نیاکان ما، همچنان در اوج خود باقیمانده است.
سرهنگ اشجع با اشاره به روزهای پایانی حیات استاد تاج هم بیان نمود: زمانیکه او آخرین آواز خویش را می خواند، همه چیز بگونه ای بود که گویی استاد درحال خداحافظی با دنیا است
وی در رابطه با پخش آخرین صدای استاد تاج پیش از فوتش توضیح داد: این آواز، آخرین آواز استاد تاج بود که برای بار اول در جمعی چنین پخش می شود.
این خلبان بازنشسته در این زمینه به یادآوری خاطره ای از واپسین روزهای زندگی استاد تاج پرداخت و اضافه کرد: استاد تاج مانند شمعی بود که وقتی فوت شد و نه فقط شهر اصفهان، بلکه کل ایران را عزادار ساخت.
سرهنگ اشجع سپس به خاطره ای از محفلی در تهران اشاره نمود و اظهار داشت: یک روز با واسطه ای به محفلی در تهران دعوت شدم. وقتی استاد تاج وارد محفل شد، جمال وفایی که در صحنه بود، وقتی استاد را دید، اظهار داشت: من می خوانم، ایرج می خواند، گلپا می خواند، اما خواننده ای است که خواندنش با همه ما فرق می کند و در قله ای ایستاده است که دست هیچ بنی بشری به آن نمی رسد. او کسی نیست جز استاد تاج اصفهانی.
وی افزود: واقعا سبک خواندن استاد تاج با همه خوانندگان دیگر فرق می کرد. مانند شعر سعدی که به ظاهر ساده و راحت است، اما اگر کسی بخواهد دقیقا مثل او بخواند، نمی تواند. به حقیقت پی بردم که استاد تاج در شناخت شعر و توانایی اجرای آن در اوج قرار داشت. او نه فقط شعر را به خوبی می شناخت، بلکه احساس شاعر را هم به شنونده منتقل می کرد.
این سرهنگ خلبان در ادامه اضافه کرد: هنگامی که استاد تاج شعری را می خواند، احساسات شاعر را با صدای خود بگونه ای بیان می کرد که حتی اگر کلمات شعر را هم نمی دانستید، مفهوم آن به سادگی به دل شما می نشست. این خصوصیت منحصربه فردی بود که آواز استاد تاج را از دیگر خوانندگان متمایز می کرد.
محمد موقتیان، حقوق دان و استاد دانشگاه تهران هم در آغاز سخنان خود با اعلان اینکه هنر زاده انسان است، اظهار نمود: هنر معیار درک فضیلت ها و زبان انسان های فرهیخته است. هنر زبان عقلانیت و تجلی ذات انسان است. هنر می تواند غم و رنج را از دل بزداید و از رموز طبیعت است. ما که زاده طبیعت هستیم، معنای انسانیت خویش را هنگامی درک می نماییم که باهنر آمیخته شویم و هنر را بفهمیم و به دیگران بفهمانیم.
وی اضافه کرد: اگر باور نماییم که هنر معیار شخصیت انسان است و از زبان فرهیخته انسان های دانا بر می آید، در این صورت بادقت به حالات و رفتارهای روان شاد استاد تاج اصفهانی، به خوبی درک می نماییم که وی در تجلی هنر و خصوصیت های انسانی در اوج قرار داشت. من بر آن نیستم که در شخصیت هنری و آواز ایشان سخنی بگویم، بلکه هدف من این است که نشان دهم که شایستگی های انسانی، اخلاقی و هنری ایشان چطور در ضمیر یک هنرمند متجلی می شود.
این استاد حقوق دان به تاثیر استاد تاج بر فرهنگ ایران اشاره نمود و افزود: اگر ما استادانی مانند تاج اصفهانی را نداشتیم، امروز ایران آن طور که در وضعیت کنونی اش است، نمی شد. ایران زنده است به حضور بزرگانی چون تاج، شهناز، شجریان و کسایی که نامشان در تاریخ فرهنگ و هنر این سرزمین به یادگار خواهد ماند. این افراد مانند عرفای ما در این قرن اخیر بوده اند که مفاهیم عالی انسانیت را در ما سرشتند. در غیر این صورت، اخلاق و فرهنگ از میان ما رخت بر می بست.
راستین معتبرزاده، شاعر و ادیب برجسته هم در وصف استاد تاج شعری خواند که با احساس و احترام به مقام هنری این استاد بزرگ سروده شده بود. این شعر در نخستین سالگرد درگذشت استاد تاج اصفهانی توسط او سروده شده و بازتابی از درد و اندوه فقدان این هنرمند بزرگ است.
وی اضافه کرد: در نخستین سال درگذشت استاد تاج، استاد منوچهر قدسی، جزوه ای تهیه کرده اند که در آن خیلی از دوستان و شاگردان استاد تاج یادداشتی نوشته و شعری به یاد او سروده اند.
این شاعر بیان نمود: این جزوه گرانقیمت حاوی خاطرات و شعرهای عزیزانی است که در کنار استاد تاج بوده اند و به گواهی این آثار، خصوصیت های خاص و شایستگی های این استاد عزیز در تمام حوزه های هنری و انسانی به وضوح نمایان است.
معتبرزاده شعری از خویش را در وصف استاد تاج خواند که در آن به غم و اندوه فقدان این استاد و جایگاه بلند هنری او اشاره شده بود و توضیح داد: از ظرافت های استاد منوچهر قدسی انتخاب شعری است از سنایی قرن ششم در سوگ تاج الدین ابوبکر از فرماندهان خوارزمشاهیان و انگار سنایی این شعر را در سوگ استاد تاج اصفهانی در آن قرن گفته است.
وی با خواندن این شعر و بیان خاطرات خود بر اهمیت حفظ و گرامیداشت یاد و نام استاد تاج تاکید کرد و اظهار داشت: این جزوه و این اشعار گویای ارزش های انسانی و هنری استاد تاج هستند که باید همیشه در دل ما جاودان باقی بماند.
علی اصغر شاهزیدی، استاد پیشکسوت موسیقی نیز با بیان خاطره ای از مرحوم استاد تاج، به نکات ظریفی در مورد خصوصیت های انسانی و خیرخواهانه ایشان اشاره و اظهار نمود: خصوصیت ها و رفتارهای انسانی استاد تاج او را از دیگران متمایز می کرد. ایشان نه فقط در دنیای هنر، بلکه در زندگی روزمره هم به اخلاق و انسانیت ارج می نهادند.
حسن اکلیلی، هنرمند و بازیگر تئاتر و سینما هم با حاضر شدن در این محفل به ایراد سخنانی پرداخت و خاطراتی شنیدنی و تاثیر گذار از استاد تاج اصفهانی را برای حاضران بازگو کرد که با استقبال و توجه ویژه حاضران همراه شد.
به گزارش کیت هنری به نقل از ایسنا، در این مراسم و برای بار اول آواز آخر استاد تاج برای حاضران پخش گردید و تمام علاقمندان استاد را به درک و حس عمیق فروبرد، همینطور راستین معتبرزاده در وصف استاد تاج شعری خواند که بااحساس و احترام به مقام هنری این استاد بزرگ سروده شده بود. این شعر در نخستین سالگرد درگذشت استاد تاج اصفهانی توسط او سروده شده و بازتابی از درد و اندوه فقدان این هنرمند بزرگ است. تعدادی از شاگردان برجسته استاد تاج اصفهانی همچون استاد سعیدی، استاد حمیدی و استاد طباطبایی نیا به اجرای قطعاتی در دستگاه اصفهان پرداختند و فضای مجلس را سرشار از یاد و حال وهوای استاد تاج کردند.
سرهنگ اشجع، خلبان بازنشسته و از دوستان نزدیک این استاد فقید در سخنان خود ضمن یادآوری خصایل اخلاقی و فضایل رفتاری استاد تاج، به خاطراتی از دوران آشنایی خود با ایشان پرداخت و اظهار داشت: من که اصفهانی نبودم و اهل اردبیل بودم، سال ۵۳ به اصفهان آمدم و در آغاز ورودم هیچ کس را نمی شناختم، اما پس از مدتی که در محله خیابان اردیبهشت خانه ای اجاره کردم، متوجه شدم که خانه ام دیواربه دیوار خانه استاد تاج اصفهانی است. درحالی که موسیقی غربی در دو گام ماژور و مینور خلاصه می شود، موسیقی ایران پنج گام، پنج آواز و هفت دستگاه دارد. سرهنگ اشجع سپس به خاطره ای از محفلی در تهران اشاره نمود و گفت: یک روز با واسطه ای به محفلی در تهران دعوت شدم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان کیت هنری در مورد این مطلب