گزارش كیت هنری؛
انقلاب و اعتراض در یک قاب
به گزارش کیت هنری دبیرکل جشنواره هنرهای تجسمی فجر اعتقاد دارد همه آنچه را که وظیفه هنرهای تجسمی است، نباید از جشنواره فجر طلب نماییم، بلکه باید بر مبنای مطالبه های درست همه چیز در ریل خودش قرار بگیرد.
خبرگزاری مهر- گروه هنر- آزاده فضلی: نمایشگاه «آینه در آینه» با نگاه و مروری بر تحولات هنر معاصر ایران در هنر انقلابی و اعتراضی از روز ۲۸ دیماه در موزه هنرهای معاصر تهران راه اندازی شد و تا هشتم اسفندماه برگزاری آن ادامه خواهد داشت.
این نمایشگاه یکی از بخش های جنبی چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر است که در آن، ۹۰ اثر نقاشی، عکس، پوستر و کالیگرافی از هنرمندان باسابقه و برجسته که در رابطه با انقلاب هستند، به نمایش درآمده است.
آثاری که در «آینه در آینه» روی دیوار رفتند، از گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران، گنجینه حوزه هنری، گنجینه انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس و سایر گنجینه های هنری و مجموعه های شخصی گردآوری شده است.
توضیحات میرهاشمی درباره زودتر برگزار شدن بخش جنبی «تجسمی فجر»
سیدعباس میرهاشمی دبیرکل چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر درباره نمایشگاه «آینه در آینه» که بعنوان بخش جنبی چهاردهمین جشنواره تجسمی فجر در موزه هنرهای معاصر تهران برقرار است، به خبرنگار مهر اظهار داشت: موزه هنرهای معاصر تهران از مدت ها پیش در مورد هنرهای معاصر دوران انقلاب مطالعاتی انجام داده بود و با صحبت هایی که همزمان با دبیرخانه چهاردهمین دوره جشنواره تجسمی فجر انجام شد، قرار بر این شد که ما تا جایی که می توانیم برای برگزاری چنین نمایشگاهی پشتیبانی و کمک نماییم تا این بخش در چارچوب یک نمایشگاه برگزار گردد. در همین راستا، شورای هنری با حضور آقایان احسان آقایی، کیانوش معتقدی، مسعود شجاعی طباطبایی، امیر راد و من تشکیل شد.
وی در ادامه توضیح داد: بر مبنای جلساتی که داشتیم و داشته هایی که با آنها روبرو بودیم، قرار شد آثار یک دهه را به نمایش بگذاریم، چونکه نقاشی های سال ۱۳۵۹ اکثراً به انقلاب اسلامی ارتباط دارد و به مرور به سمت دفاع مقدس می رود. در آن سال ها، هنر ما رویکرد دوجانبه ای به انقلاب و جنگ تحمیلی داشت، قرار شد تا مرز سال ۱۳۶۳ را در نظر بگیریم که مروری بر هنر اعتراضی آن دوران داشته باشیم و آثارش هم روی دیوار برود. خوشبختانه آثار از گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران، گنجینه حوزه هنری و مجموعه های هنرمندان جمع آوری شد.
وقتی همه آنچه را که وظیفه هنرهای تجسمی است، از جشنواره «فجر» طلب می نماییم، اشتباه است و از سوی دیگر وقتی اعلام می شود «تجسمی فجر» بی اثر است و جایگاهی ندارد، این هم اشتباه است.
میرهاشمی درباره بازگشایی نمایشگاه «آینه در آینه» زودتر از موعد آغاز جشنواره تجسمی فجر اظهار نمود: موزه هنرهای معاصر بر مبنای یک برنامه ریزی و زمان بندی کلی که ابتدای سال انجام می دهد، زمان برگزاری نمایشگاه هایش مشخص است؛ ما تلاش کردیم ضمن این که انجام این کار را لازم می دانستیم، سعی کردیم برنامه ریزی موزه گرفتار خدشه نشود و به شکلی برنامه ریزی کردیم که پیش از بخش طوبای زرین جشنواره افتتاح شود. در هر صورت فکر می کنم اتفاق خوبی بود، چونکه وقتی ارزیابی هایی صورت گرفت، مشخص شد که حتی اگر بتوانیم زمان های بازگشایی نمایشگاه ها را متفاوت از جشنواره داشته باشیم، توجه به آثار بیشتر از پیش خواهد شد.
هیچوقت از نقد و چالش فرار نکردم
وی که دبیرکلی جشنواره تجسمی فجر را هم عهده دار است، در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه در برگزاری جشنواره «تجسمی فجر» از چالش ها و انتقادها استقبال می کند، اظهار داشت: هیچگاه از نقدها فراری نیستم، یکسری باورهایی را قبول دارم که بر مبنای آنها معتقدم جایگاهم را می شناسم و می دانم باید بر مبنای آن جایگاه پاسخگو باشم و حرکت کنم. معتقدم خواستن یا برآورده شدن همه انتظارات از جشنواره هنرهای تجسمی فجر، اشتباه است. ازاین رو وقتی همه آنچه را که وظیفه هنرهای تجسمی است، از جشنواره «فجر» طلب می نماییم، اشتباه است.
این هنرمند اضافه کرد: از سوی دیگر وقتی اعلام می شود «تجسمی فجر» بی اثر است و جایگاهی ندارد، این هم اشتباه است. در واقع باید مورد بینابینی را در نظر بگیریم که اگر بدانیم جشنواره «فجر» جایگاه و قالبش کجاست و بر مبنای آن، مطالبه داشته باشیم آن وقت است که همه چیز در ریل خودش قرار می گیرد. من همیشه از پرسش و نقدها استقبال می کنم که پاسخ به آنها همان چیزی است که ساختار درست را شکل می دهد.
اثر ایرج اسکندری
میرهاشمی که در شش دوره ابتدایی جشنواره تجسمی فجر، عضو شورای سیاست گذاری و در دوره دوم، سوم، پنجم و ششم بعنوان دبیر جشنواره فعالیت داشته است، درباره استفاده از تجربیات گذشته جشنواره اظهار داشت: به واسطه تجربیات قبلی و همینطور صحبت با دبیران کل جشنواره های فجر گذشته، نقاط ضعف و قوت ها را بررسی کردیم و این مسیری که هم اکنون درحال پیمودن آن هستیم، در همین راستا است. ولی همه آن دست ما نیست و فقط میتوان موارد را مطرح و بررسی کرد و بر مبنای بررسی ها باید ببینیم جواب مثبتی دریافت می نماییم یا خیر.
نگاهی به آثار اعتراضی و انقلابی تاریخ هنر معاصر ایران
نمایشگاه «آینه در آینه» یکی از مهم ترین نمایشگاه های چندین سال گذشته در کشور بشمار می رود چونکه نگاهی تاریخ نگارانه به تاریخ هنر ایران یعنی هنر انقلابی و اعتراضی دارد که در مقطعی از تاریخ، این نوع هنر بسیار پررنگ شده است. سالهای پیش از شکل گیری انقلاب و در سال پیروزی انقلاب اسلامی، خیلی از هنرمندانی که هنر اجتماعی را در کارهایشان بیشتر مدنظر قرار می دادند، هم تحت تاثیر انقلاب و در همان سال ها، آثاری ماندگار و در رابطه با انقلاب و همینطور هنر اعتراضی خلق کردند که خیلی از آن آثار الان در نمایشگاه «آینه در آینه» به تماشای عموم درآمده است.
اهمیت این نمایشگاه به قدری بود که برای نخستین بار طی سالهای برگزاری جشنواره تجسمی فجر، سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور از آن بازدید کرده است و با بعضی از هنرمندان خالق این آثار به گفتگو نشسته است.
یکی از نکات جالب در آثار این نمایشگاه، قطع بزرگ تابلوهای نقاشی است که شاید بتوان گفت برای به نمایش گذاشتن وسعت و بزرگی اعتراض و انقلاب مردم، این آثار در چنین قطع هایی خلق شده اند. در آن دوره از تاریخ ایران، هنرمندان از آثار هنرمندان مکزیکی و روسی که آثار برجسته ای در زمینه انقلاب و هنر اعتراضی داشتند، الگو گرفته بودند که همچون آنها میتوان به خوزه کلمنته اوروزکو، دیه گو ریو را و داوید آلفارو سی که ایروس اشاره نمود که همزمان با انقلاب مکزیک، دگرگونی های بزرگ در زمینه نقاشی دیواری در جهان به وجود آوردند.
اثر هانیال الخاص و مسعود سعدالدین
در «آینه در آینه» برخی از آثار هنرمندان مکزیکی که در گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران موجود است و همینطور پرینت برخی از پوسترهای خلق شده با این مورد توسط هنرمندان روسی هم به معرض نمایش گذاشته شده است تا این تأثیرپذیری هنرمندان ایرانی از آثار مکزیکی و روسی تا حدودی مشهود باشد.
در این نمایشگاه، آثار هنرمندانی از طیف های مختلف فکری و اعتقادی دیده می شود که شاید بتوان رخدادهای جامعه و انقلاب را تنها خصوصیت مشترک آنها برشمرد. در کنار هنرمندانی که سالهای سال مشهور به هنرمندان انقلابی بودند، آثار هنرمندانی را در این نمایشگاه می بینیم که تابحال این مدل کار را از آنها ندیده ایم. بنابراین در آثار بعضی از این هنرمندان با سبک و سیاق خودشان مفاهیمی تصویر شده است که مبین این نوع هنر اعتراضی است، برای مثال اثر بهمن محصص با عنوان «همیشه ایران» خلق شد هدر سال ۱۳۵۳ که یکی از فیگورهای آشنای او به حساب می آید، چنین مفهومی را به مخاطب عرضه می کند.
اثر بهمن محصص
آثار هنرمندانی که مشهور به هنرمند انقلابی هستند یا بودند هم در نمایشگاه حضور دارد که خصوصیت های هنر انقلابی در آنها بارز است و معمولا در قطع های بزرگ به نمایش فیگورهایی از انقلاب و رشادت ها پرداخته اند.
برخی از آثار نمایشگاه «آینه در آینه» هم به تابلوهای پرتره از امام خمینی (ره) اختصاص دارد که اینها تنها آثار برجسته پرتره امام (ره) در آن دوران بشمار می رود. برجسته ترین هنرمندانی که این پرتره ها را خلق کرده اند غلامعلی طاهری و کیخسرو خروش هستند و اثری هم از نصرالله افجه ای با نقاشی خط در نمایشگاه حضور دارد که پرتره امام (ره) را تصویر کرده است.
از جمله هنرمندان برجسته ای که در این نمایشگاه با مبحث هنر انقلابی و اعتراضی اثر دارند، میتوان به بهرام دبیری، حبیب الله صادقی، ایرج اسکندری، حسین محجوبی، ناصر پلنگی، رضا بانگیز، حسین خسروجردی، ایوب امدادیان، هانیبال الخاص و علیرضا اسپهبد اشاره نمود.
نمایشگاه «آینه در آینه» مروری بر هنر معاصر ایران با مبحث هنر انقلابی و اعتراضی تا ۸ اسفندماه در موزه هنرهای معاصر تهران به نشانی خیابان کارگر شمالی، جنب پارک لاله برپا است.
منبع: artkit.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب