اندیشمندان لبنانی:
كتانی مسیحی با الهام از اهل بیت(ع) روح انسانیت و محبت را در بین جامعه دمید
به گزارش کیت هنری به مناسبت گرامیداشت یک صد و نهمین سالگرد ولادت و هفدهمین سال درگذشت ادیب بزرگ و سرشناس مسیحی لبنانی ˮسلیمان کتانیˮ و همزمان با ولادت باسعادت امیرمؤمنان علی (ع)، رایزنی فرهنگی ایران در لبنان مراسمی وبیناری با عنوان ˮسلیمان کتانی و امامت ارزش هاˮ، با حضور اندیشمندان و فرهیختگان برگزار گردید.
به گزارش کیت هنری به نقل از ایسنا، در آغاز، دکتر خامه یار، رایزن فرهنگی کشورمان در لبنان، ضمن اشاره به دیدار خود با تعداد خیلی از اندیشمندان مسیحی این دیار و سامان، اظهار داشت: به رغم آنکه خیلی از آنها از دنیا رفته اند اما همچنان با آثار و تألیفات خود زنده و جاودانه هستند. و در مناسبت های مختلف یادی از آنها نمودم مانند، جورج جرداق، ویکتور الکیک، بولس سلامه، و دیگران. و در این میان، سلیمان کتانی، اندیشمند، نویسنده، ادیب، شاعر خلاق و شخصیت مسیحی مشهور لبنانی و یکی از چهره های ماندگاری که قلبی شفاف و زلال و سرشتی پاک و محب خاندان داشت و امروز مصادف است با یک صد و نهمین سالگرد ولادت این شخصیت و هفدهمین سالروز درگشت اوست.
رایزن فرهنگی کشورمان در ادامه اضافه کرد: در دهه نود قرن میلادی گذشته با وی آشنا شدم، و در منزلش در منطقه زیبای "صنین" در روستای «بسکنتا» حضور یافتم. ایشان به ایران، ملت آن، انقلاب و امام علاقه بسیار داشت و با آغوش گرم از ایرانیان استقبال می کرد و به رغم ضعف جسمی و بیماری اش با تمام وجودش از ما پذیرایی می کرد.
وی ادامه داد: در آن زمان که در حدود ۸۵ سال سن داشت، همچنان از هوش و ذکاوت و بینش و اندیشه ای روشن برخوردار بود اما به سبب لرزش دستانش دیگر توان نگارش و قلم در دست گرفتن را نداشت. اما با این وجود اثر فاخر خویش را با نام "امام خمینی، شرارة باسم الله و احترق الهشیم" در سال ۱۹۹۶ میلادی به رشته تحریر درآورد و دل عاشقان امام خمینی را همان سال در تهران شاد کرد.
رایزن فرهنگی کشورمان سپس ضمن اشاره به آثار دیگر این ادیب فرزانه اظهار داشت: وی بعد از آنکه آثار زیبایی را در تاریخ اسلام، و سیره خاندان عصمت و طهارت برجای گذاشت سرانجام در سن ۹۲ سالگی و درست در سالروز تولد خود یعنی ۲۹ فوریه ۲۰۰۴م با آرامشی تمام رخت از این دنیا برکشید و آثاری را در حوزه تقریب بین اسلام و مسیحیت و همزیستی مشترک میان مسلمانان و مسیحیان برجای گذاشت. نکته مهم در این همزیستی را در کلیسای مارجرجس مشاهده کردیم ان زمان که یک کشیش مسیحی و یک روحانی مسلمان بر بدن او نماز گذاردند و همزمان فاتحه و دعا خواندند.
دکتر خامه یار در پایان، و برای اولین بار به نقل خاطره ای از رهبر انقلاب در سال ۱۳۷۳ درباره سلیمانی کتانی پرداخت و اظهار داشت: بگذارید یک خاطره ای از این کتاب آقای سلیمان کتّانی بگویم. دو کتابِ ایشان به فارسی ترجمه شده؛ یکی الامام علی و یکی فاطمةالزّهراء؛ در هر دو ترجمه، مترجم کنار من بوده و ترجمه می کرده؛ از عجایب است! یکی شان آقای جلال الدین فارسی است، نشسته بود و ترجمه می کرد، من هم کار دیگری داشتم می کردم امّا با ما بود و در شرایطی بود که او نه، امّا من فراری بودم. و امّا آن [کتاب] فاطمةالزّهراء را مرحوم آسیّد جعفر قمی ترجمه کرده ــ پسر مرحوم آیت اللّه قمی ــ و من باز در آن وقت در اطراف مشهد فراری بودم و او هم اظهار داشت که من هم می خواهم با تو بیایم. او فراری نبود [امّا] آمد با من و همراه من. و من خیلی به وی در آن ترجمه کمک کردم. این حقّی است که من به گردن [آقای] سلیمان کتّانی دارم!
حالا که با ایشان مخاطبه شد [بگویم] ما خیلی خوشحالیم که یک قلم خوب و ذوق وافر و اطّلاعات وسیعی از ایشان ـ که یک نویسندهی معروفی است ـ به کار رفته برای معرّفی دو نفر از اعیان خاندان پیغمبر. و من به عنوان فرزند آن دو بزرگوار از شما تشکّر میکنم.
در ادامه دکتر غالب غانم، رئیس شورایعالی قضایی لبنان، ضمن تشکر از رایزنی بابت برگزاری این وبینار و به مناسبت ایام ولادت امیرمؤمنان ضد السلام به محتوای عهدنامه مالک اشتر اشاره نمود و اظهار داشت: عهدنامه مالک اشتر، عدالت، انسان دوستی، محبت و خدمت به فقرا مستمندان و نیازمندان را به ما می آموزد، کدام قانون کشوری و بین المللی مانند عهدنامه مالک به عدالت و رسیدگی به حال فقرا و نیازمندان بدون در نظر گرفتن عقیده و گرایش آنها سفارش می کند. کجای شرق و غرب عالم را میتوان یافت با تمام قوانین و دستورالعمل ها چنین توجهی به انسان ها شده است و سفارش به حاکمان در خویشتن داری و عدم پیروی از شهوات و هوای نفس و مدارا کردن و انصاف با مردم شده است؟ امام علی درسی را به حاکمان می دهد که در هیچ قانونی در جهان کنونی نه در شرق و نه در غرب نمی توان نظیر آنرا یافت.
وی ادامه داد: سلیمان کتانی را باید از آثارش شناخت. این ادیب بزرگ درباره اسلام و پیامبرش و امیرش سخن گفت. سخنانش سحرآمیز بود. قلم و بیانش را در راه خدمت به این امت قرار داد و به دنبال حق و حقیقت بود و با زبان قلم در راه آن با تمام وجود و امکاناتش قدم برداشت.
دکتر غانم در انتها اظهار داشت: وی در کتاب"الجذور" به سرزمین، ملت ها، جوامع، نظام های سیاسی، تحولات زبانی و تکوین شخصیت های ملی و مفاهیم مختلف می پردازد و با دستان خلاق و پرتوان خود، ارزش ها را متبلور می ساخت و برایش تفاوتی میان مسیحیت و اسلام نبود چونکه هدفی جز خیر و رساندن آن به دیگران نداشت. او از دیوار کعبه، تربت کربلا و جسر بغداد سخن گفت و پیرامون شخصیت های آن قلم فرسایی کرد تا حقایق اسلام را آن چنان که هست به دیگر نمایان سازد. ادیب بزرگ ما به میزانی که برداشت کرد توانست به ما عطا کند و به میزانی که درو کرد توانست برویاند.
سپس حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد مهدی تسخیری، ضمن تشکر از رایزنی فرهنگی ایران در لبنان و دکتر خامه یار به جهت برگزاری این وبینار اظهار داشت: این گرامیداشت تنها مختص یک فرد نبوده بلکه گرامیداشت اندیشه و ارزش هایی است که نویسنده در راه انسانیت آنرا مجسم نموده و نمی توان او را در محدوده واژه ها و کلمات قرار داد بلکه تصویری زیبا از وی در این مختصر عرضه خواهیم کرد.
وی ادامه داد: وقتی سخن از شخصیتی ادبی و فکری به میان می آید نمی توان سرزمینی را که در آن پرورش یافته، ندیده گرفت. لبنان با کوچکی مساحتش اما پتانسیل انسانی، فکری و ادبی بالایی دارد و پنجره ای به علم و ادب گشوده و کمتر ادیب، شاعر و اندیشمندی از آن یاد نکرده باشد و یا از سرچشمه زلال آن ننوشیده باشد. از جبران گرفته تا ایلیا و امین و میخائیل نعیمه و بشاره و جواهری و البیاتی و صدها هزار شخصیت فکری، ادبی و انسانی.
تسخیری سپس به بیان خصوصیت های کتانی پرداخته و اظهار داشت: وی با اندیشه، ادبیات و زیبایی های کلامش نگاهی فراتر از نگاه مثبت به دیگری داشت، کلمات را به زیبایی در کنار یکدیگر قرار می داد و نگارش کتاب تنها یک علاقه شخصی برای او نبوده بلکه مسیری برای شناخت جامعه ای بزرگ با تاکید بر فطرت و انسانیت بود و هدفی والا را دنبال می کرد و فراتر از مذاهب و قومیت ها و جغرافیا حرکت می کرد چون که بر مبنای فطرت و انسانیت استوار شده بود. بنابراین سخن از عیسی مسیح و حضرت محمد را در کنار یکدیگر می دید و عیسی را الگویی برای پیامبران عظام و حضرت محمد، علی و فاطمه زهرا صلوات الله علیهم را تجسم این انبیا می دید.
رئیس مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ ها ضمن اشاره به روح لطیف این نویسنده، اظهار داشت: وی مواضع بسیار قابل ملاحظه ای در حوزه مقاومت در مقابل ظلم و اشغالگری و استکبار داشت و مقاومت را ناشی از بیداری جامعه و توجه به ارزش های انسانی می دانست و اگر این بیداری از دهها سال قبل وجود داشت تابحال دیگر هیچ اثری از صهیونیست ها باقی نمی ماند. بنابراین مسیحیت که خواهان محبت بود همزمان خواستار مقاومت و دفاع مشروع از خود، آبرو و سرزمین بود و این همان مقاومتی بود که حضرت مسیح و بعد از ایشان حضرت محمد و علی سلام الله علیهم داشتند.
او در آخر ضمن اشاره به بعضی از خصوصیت های کتانی اظهار داشت: او با خودش هم صادق بود اضافه بر این که با جامعه و انسان هم چنین بود. زمانی که زندگی خاندان پیامبر علیهم السلام را مطالعه کرد درباره زندگی آنها و خصوصیت های آن بزرگواران نوشت و در انتهای عمر خود هم همان گونه که اظهار داشت که همچنان خواستار ادامه این مسیر تا آخر راه است. وی به من اظهار داشت که اگر درباره آنها مطالعه نمی کرد چیزی از آنها نمی دانست اما بعد از مطالعه به عظمت آنها و اهدافشان دریافت، و در دنیای صداقت و قهرمانی آنها غوطه ور شد و برخلاف جریان که یک مسیحی بود حرکت کرد، بنابراین همه را مسلمان در مقابل خداوند و محمد را تحقق دهنده وعده های عیسی می دانست.
در ادامه، کشیش نعمه صلیبا، پژوهشگر مسائل روابط اسلام با مسیحیت، ضمن تشکر از دکتر خامه یار به جهت برگزاری این نشست، اظهار داشت: هم اکنون ما به گفتمان عقیدتی، به گفتگوی میان اسلام و مسیحیت و گفتگویی به منظور زندگی نظر داریم، و سبب شده تا همزیستی را در لبنان نسبت به دیگر کشورهای عربی، آسان تر کند. وجود چنین فضایی سبب شد تا سلیمان کتانی بتواند با آرامش تمام و در فضایی به دور از شرایط حاکم بر منطقه، تراوشات ذهنی خویش را بر روی کاغذ بنگارد و فراموش نکنیم که سلیمان کتانی در شرایطی خیلی سخت و در فضایی تاریک در تاریخ لبنان چنین نوشته هایی را به جامعه تقدیم کرد. هم اکنون هم از کتانی بعنوان ماده بحث های گفتگوی میان اسلام و مسیحیت استفاده می نماییم. وی هراسی به دل راه نداد و از خاندان پیامبر اسلام نوشت، باید گفت چگونه انسانی می تواند در دریایی خارج از اعتقادات خود شنا کند.
وی ادامه داد: کتانی روح انسانیت و محبت را در بین ما دمید و الگویی را به جامعه عرضه نمود. او ادیبی در خدمت به گفتگو میان ادیان بود و به پرسش هایی پاسخ داد که ۱۴۰۰ سال در ذهن ما بی جواب باقی مانده بود.
کشیش صلیبا در انتها اظهار داشت: ما امروز بار دیگر بر همزیستی مشترک بعنوان برادرانی در یکدیگر تاکید می نماییم، کتانی مانند دیگر برادران خود خلیل جبران، بولس سلامه، جورج شکور، کاردینال جورج خضر و دیگران که توانستند با اندیشه خود دیگران را روشن کنند و باید بگوئیم که همه ما در مقابل خداوند مسلمان هستیم. امروز که اسلام هراسی کشورهای جهان را فرا گرفته ما بعنوان مسیحیان شرق باید در خط مقدم دفاع از مسلمانان قرار گیریم. در سفری که در روزهای اربعین به مشهد مقدس داشتم باید بگویم که آن سفر تاثیر عمیقی بر روی من برجای گذاشت به من احساس اطمینان، آرامش، و احساس برادری با دیگر انسان ها را داد. آثار سلیمان کتانی در مقابل تندروی های مذهبی و دینی ایستاد و جلوی گفتمان خشونت آمیز و تندروی ها را گرفت. و الگویی را در عرصه گفتگوی میان مسیحیت و اسلام در دوران تاریک لبنان عرضه نمود و توانست از خاندان سخن بگوید و آنها را معرفی نماید و در این راستا هم جوایزی را دریافت کرد.
سپس حجت الاسلام و المسلمین، دکتر ناصر رفیعی، عضو هیئت علمی و رئیس دپارتمان تاریخ جامعة المصطفی، ضمن تبریک ایام ماه رجب و تشکر بابت برگزاری این نشست، به معرفی آثار سلیمان کتانی پرداخت و اظهار داشت: سال قبل نام کتاب کتانی را در سخنانم در محضر رهبر معظم انقلاب بردم، کتاب "فاطمة الزهرا وتر فی غمد"، هنگامی که از منبر پایین آمدم، رهبر انقلاب فرمودند که سلیمان کتانی، ادیب بود و تعریف بسیار از ایشان کرده و گفتند: نظیر ایشان خیلی کم است، و سید موسی صدر مقدمه ای بر این کتاب نگاشته و به خاطره دیدارشان با سلیمان کتانی اشاره نمودند.
وی ادامه داد: من بیشتر تألیفات سلیمان کتانی را مطالعه کرده ام و همان گونه که دوستان اشاره کردند او ادیب بود. اما نکته مهم درباره کتانی این است که وی آگاه به تاریخ و حوادث و رخدادها بود و فردی با انصاف بود و به رغم مسیحی بودنش، اطلاع عمیق و آگاهی بالایی نسبت به حوادث تاریخ اسلام داشت.
رئیس دپارتمان تاریخ جامعه المصطفی اظهار داشت: خیلی از تألیفات او را مطالعه کردم اما کتاب " فاطمة الزهراء وتر فی غمد " با دیگر کتاب هایش تفاوت می کند، با این وجود تمام کتابهای وی از کیفیت بالایی برخوردار و قابل استفاده هستند. وی در این کتابش می گوید: درباره فاطمه زهرا با شیفتگی از جمال، عفت و عشق نگاشتم. زهرا که در اوج تابلوهای این میدان ایستاده، گویی نیزه و شمشیری در نیام است.
دکتر رفیعی در انتها اظهار داشت: از خصوصیت های کتانی این است که از مسائلی که سبب ایجاد اختلاف و تفرقه میان مسلمانان می شود جلوگیری می کند و زمانی که داستان سقیفه و سخنرانی های حضرت زهرا را نقل می کند، از آنها منصفانه یاد می کند و همواره در گفتارش ادب را رعایت می کند و در زمانی که به ذکر امامت امیرمؤمنان یا مساله همسران پیامبر می پردازد، با دلیل و برهان آنرا شرح می دهد. این وبینار مطالب بسیاری را درباره سلیمان کتانی به ما آموخت.
سپس کشیش طونی غانم، پژوهشگر مسائل گفتگوی اسلام و مسیحیت، ضمن اشاره به توجه کتانی به اصول سلیم و ارزش های انسانی اظهار داشت: او مانند هر ادیب دیگری نبود، بلکه نمادی از فرهیختگانی بود که آثار روشنگر او، تؤام با خلاقیت و مطالبی نو بود، بنابراین فردی کم نظیر در این رابطه بشمار می رود.
وی ادامه داد: او به رغم شهرتی که داشت، اما در خانه اش در "بسکنتا" در کنجی عزلت گزید، و به نگارش آثار ارزشمندی پرداخت که همتای نوشته های میخائیل نعیمه و عبدالله غانم بود. اما آن چه که او را از دیگران متمایز می کند آثارش درباره حضرت مسیح، حضرت محمد و امام علی و هم لبنان بود. میراثی واقعی درباره لبنان، اسلام و ادبیات محسوب می شود، بنابراین با رفتن او چراغی روشن خاموش گردید، اما پرتو آثارش همواره در آسمان مجد و جاودانگی می درخشد.
این پژوهشگر مسائل گفتگوی اسلام و مسیحیت، سپس به معرفی اثر سلیمان کتانی درباره امام علی ضد السلام پرداخت و اشاره کرد: افراد بسیاری که کتاب وی را مطالعه می کنند گمان می برند که او مسلمان و شیعه بوده و شیفته حضرت علی ضد السلام، اما زمانی که متوجه می شوند مسیحی است و بیانی بسیار شیوا در نوشته هایش دارد، حیرت زده می شوند. زمانی که از او سوال می شود که چرا علی را دوست داری؟ پاسخ می دهد: علی را دوست دارم که تحفه ای از تحفه های اندیشه و به معنای کلمه "علی" و والا مرتبه است، و در دوران زندگی بشریت، مقطعی تاریخی از انسانیت محسوب می شود. او زاهدی متخلق به ایمان و تقوا در دنیا بود و صاحب حق و قدرت بود که منادی عدالت و انصاف برای همگان بود. عشق و اخلاص دو ریسمان مستحکمی بودند که با قدرت و اراده آن حضرت در کنار هم قرار گرفتند، بنابراین دین و دنیا در وجود وی جمع شده بود.
وی اظهار داشت: سلیمان کتانی همچون افرادی بود که در همان مسیر علی بن ابیطالب قدم برمی داشتند، در عرصه پژوهش، شمشیر علی را برداشته بود و مجاهدی مقاوم بر ضد نادانی، ظلم، تعصب و طایفه گری بود. خاندان علیهم السلام هم منبع الهام گرفتن از آن بزرگواران بود. وی از قید و بند تعصب و حساسیت های مذهبی و دینی عبور کرده بود بنابراین ارزش های انسانی شخصیت امام علی وجودش را فرا گرفته بود ازاین رو از علی نوشت و قلمش در توصیف ساحل محمد به رقص درآمد و او را ابری باران زا و رحمتی فراگیر برای جهانیان توصیف نمود. بنابراین باید اظهار داشت که برای کتانی، انسان، و حقوق بشر و صیانت از کرامت انسان ها و مقابله با ظلم و تجاوز به حریم انسانیت از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. کتانی تمام توانایی خویش را در راه ارزش ها قرار داده بود تا بتواند ضمن ایجاد رابطه و همکاری میان انسان ها، از حریم حق دفاع کند.
طونی غانم در انتها اظهار داشت: نگاه وی به دین نگاهی متمدنانه و با هدف حفظ حیات انسان و آرزوهای او همراه با تقویت ارزش ها اخلاقی، روانی و زیبایی های درونی بود. بنابراین با خلاقیت تمام تلاش می نمود تا هوادارانش را به همکاری، تکافل و همبستگی میان یکدیگر تشویق کند و ارزش های دینی و انسانی را در وجود آنان متجلی سازد. ما امروز به وجود چنین شخصیتی بیشتر از گذشته نیازمندیم تا بتوانند ارزش های اخلاقی را با بیان و قلم خود در جامعه ترویج کنند و این ارزش ها را در جان ها احیا کنند.
سپس شیخ حسن شحاده، دبیر کل مرکز گفتگوی ادیان، فرهنگ ها و توسعه، توصیف عنوان این وبینار اظهار داشت: امامت ارزش ها را امام علی ضد السلام به ما معرفی نمود که فرمود: دین خدا با شخصیت ها شناخته نخواهد شد. بلکه معیار شناخت آن حق است پس حق را بشناس تا بتوانی اهلش را بشناسی. بنابراین باید گفت تمام فعالیتهای کتانی آمیخته با هنر، ادب و ارزش های دینی بود و آثارش پیرامون سیره طاهرین بود.
در ادامه، دکتر صادق المخزومی، رئیس مؤسسه فرهنگی ادیان و گفتگو در نجف اشرف، ضمن اشاره به این مطلب که امیرمؤمنان اولین کسی بود که گفتگوی میان ادیان و بخصوص مسیحیت با اسلام را رواج داد، اظهار داشت: نجف اشرف در حال آماده سازی اولین دیدار پاپ فرنسیس با آیت الله سیستانی قرار دارد چون که سبب تقویت تعددگرایی و همزیستی مسالمت آمیز میان ادیان خواهد شد.
وی ضمن عرضه تاریخچه ای از روابط اسلام و مسیحیت که از قرن هفتم آغاز شد، اظهار داشت: از آغاز قرن بیستم علمای مسیحی توجه ویژه ای به امام علی ضد السلام پیدا کردند مانند بولس سلامه، امین نخله، فؤاد فرام و جورج جرداق و سلیمان کتانی، همچون نویسندگان لبنانی بودند که از امیرمؤمنان نوشتند، اما تفاوت سلیمان کتانی با آنها در این بود که او بیشتر از دیگران به مطالعه شخصیت امام علی و فاطمه زهرا پرداخت و نوشته هایش دامنه بیشتری از خاندان را شامل شد از امام مجتبی، امام حسین، امام زین العابدین امام باقر، امام جعفر صادق و امام کاظم علیهم السلام نوشت. در هریک از نوشته هایش به گوشه ای از صفات این بزرگواران پرداخته و همین مساله سبب شده تا شرق شناسان به نوشته هایش توجه ویژه ای داشته باشند.
رئیس مؤسسه فرهنگی ادیان و گفتگو در نجف اشرف در انتها اظهار داشت: سلیمان کتانی میان فاطمه زهرا و حضرت مریم مقایسه ای انجام داد و حضرت زهرا را همتای حضرت مریم معرفی نمود و در این مورد به ارزش های والایی از شخصیت آن بانو اشاره نموده است. همچون شجاعت زنی که در مقابل مردان می ایستد و این شجاعت را الهام گرفته از حضرت خدیجه قهرمان اسلام می داند و از طرفی حضرت زهرا را یکی از حاضران در جریان مباهله با مسیحیان منطقه نجران یاد می کند که محور آن جمع حاضر بود. و زندگی آن بانو را از حالت سنتی خارج می کند و با آرایه های ادبی به آن چهره ای ادبی به آن می دهد.
در ادامه فهد الباشا، نویسنده و روزنامه نگار معاصر مرحوم، ضمن تشکر از رایزنی فرهنگی ایران در لبنان که برای دومین بار این چهره ادبی را مورد تکریم قرار می دهد، اظهار داشت: در این فرصت کوتاه نمی توان به تمام ابعاد شخصیتی این ادیب پرداخت، وی به تمام مسائل ارزشی توجهی خاص داشت و در طول هفتاد و پنج سال در میدان سخن و قلم به جهاد و مبارزه پرداخت. بنابراین اگر بخواهیم درباره وی سخن بگوئیم باید به اندیشه و محیطی که در آن رشد کرد نظری بیاندازیم.
وی ضمن اشاره به کتاب "محمد الشاطئ و السحاب" (محمد ساحل و ابر باران زا)افزود: کسی که این کتاب را مطالعه کرده باشد به گرایش دینی کتانی واقف خواهد شد چون که او را شیفته خاندان خواهد یافت و به هریک از آثار او اگر بنگریم ثمراتی دیگر را خواهیم چید. او اسلام محمدی را با حقیقتش توانست از دل تاریخ بیرون بکشد و نور آنرا به چشمان خوانندگان آثارش بنمایاند.
فهد الباشا در انتها اظهار داشت: ادبیات "کتانی" ادبیاتی متعهد و هدفمند بود و تؤام با حکمت و کلماتی زیبا بود و بنا به قول وی: به دنبال حقیقتی بزرگ با هدف رسیدن به زندگی بهتر، زیباتر و ارزشمندتر هستم. بنابراین او مناره ادبیات، و آینه ای بود که راه را نشان می داد، ادیبی سرشار از ارزش ها و درختی پر ثمر بود.
در ادامه نایف معتوق، نویسنده معاصر سلیمان کتانی، ضمن معرفی کتانی بعنوان جریانی که تا آخرین لحظه حیات خود از حرکت باز نایستاد، اظهار داشت: کتانی بعد از فارغ التحصیل شدن در رشته فلسفه به شغل معلمی روی آورد و حدود بیست سال بعنوان دبیر ادبیات عرب مشغول تدریس در مدارس مختلف بود. و سپس به شغل کشاورزی روی آورد و همین مساله سبب گردید تا فرصت بیشتری برای نوشتن پیدا کند و البته پیش از این هم در زمان تدریس در مدارس نمایشنامه های تئاتر دانش آموزان را می نوشت که اولین کتاب وی هم نمایشنامه "امل و یأس" بود که در سال ۱۹۳۲م منتشر گردید.
وی ادامه داد: او از همین سال به عضویت حزب قومی اجتماعی سوریه درآمد و برخی نوشته های ادبی او هم در همین راستا نگاشته شد. سپس نگاهش به خاندان و زندگی آنها معطوف شد، بنابراین بعد از مطالعه فراوان درباره زندگی آل البیت نگاهش معطوف به ارزش های اخلاقی و عظمت شخصیت آنان گردید، بنابراین آثار موجود پیرامون اهل البیت نتیجه مطالعه عمیق درباره شخصیت آنها بشمار می رود.
نایف معتوق سپس ضمن اشاره به دیگر آثار وی با عنوان "الجذور"، "محمد الشاطئ و السحاب" "یسوع ابد الانسان" و آثاری دیگر به شرح محتوای بخشی از آنها می پردازد و به سناریویی که درباره جبران خلیل جبران نوشته اشاره می کند و هم کتابی که در انتقاد از شخصیت میخائیل نعیمه نگاشته را یاد می کند اما ضمن انتقاد محترمانه همینطور از توانایی ادبی و بی نظیر او هم یاد می کند.
این نویسنده معاصر کتانی، در انتها ضمن اشاره به جوایزی که کتانی بعد از نگارش کتاب " الإمام علیّ نبراس ومتراس "، "فاطمة الزهراء وترٌ فی غِمدٍ" و "الإمام الحسن الکوثر المهدور" دریافت می کند به مراسم گرامیداشتی که در سال ۲۰۰۰ از جانب حزب الله برگزار شد اشاره می کند و سخن خویش را با جمله از کتانی آخر می دهد که اظهار داشت: لبنان در حال خونریزی از هر دوپهلویش قرار دارد.
سپس خانم لیندا طبوش، استاد فلسفه و روانشناسی دانشگاه لبنان، با تشکر از رایزن فرهنگی کشورمان و تبریک به مناسبت سالروز ولادت امیرمؤمنان امام علی ضد السلام و درود به روان این ادیب و اندیشمند اظهار داشت: سلیمان کتانی صاحب بصیرت و اندیشه ای بیدار بود و از اختلافات قومی و طایفه ای دوری می جست، او فرزند تمدن لبنان و مهد فرهنگ ها، سرزمین انبیا و میدان گفتگوست، او فرهیخته ای از سرزمینم است، معلم جاودانه ای که در اندیشه انسانی فلسفه معاصر با ذهنی خالی از هرگونه شائبه و تصاویر منفی، مربی عشق و بخشندگی بود. از مقاومت سخن گفت و از ایستادگی، از بلاغت و فصاحت در زیباترین توصیف آن از خاندان پیامبر سخن گفت.
وی ادامه داد: او از شیوه سخنوری امیرمؤمنان بهره برد و قلمش را در راه خدمت به انسان و بالا بردن مفاهیم اخلاقی و ایجاد وحدت میان ادیان بکار برد. بنابراین میان کلیسا و مسجد، انجیل و قرآن در قالب اندیشه انسانی وحدت ایجاد کرد.
خانم طبوش در ادامه اظهار داشت: عشق او به خاندان پیامبر اکرم، بعد از آن نمود پیدا کرد که اوقات خویش را صرف مطالعه درباره آن بزرگوران صرف نمود و نتیجه سفرش به نجف اشرف، کتاب"علی نبراس و متراس" بود. ما در سال ۲۰۰۲ از کتاب"فاطمه وتر فی غمد" در مدارس المهدی با این چهره ادبی و نویسنده نام آشنا، آشنا شدیم. سلیمان کتانی شعاعی از مسیح، محمد، علی و فاطمه بود، گوهر نابی در ادبیات و از موالیان خاندان بود و از اندک افرادی بود که بدون تاثیر پذیری از سیاست، طایفه و مذهب و دین، قلمش، و افکارش را در خدمت به خاندان قرار داده بود.
او در آخر اظهار داشت: از کتانی درس های ذیل را فرا می گیریم: خاندان در قلب انسان ها جای دارند؛ توفیق از آن خداوند است؛ یک نویسنده می تواند حقیقت را کشف کند و به زیبایی بیان کند؛ انسان می تواند خویش را به زیباترین فضایل اخلاقی بیاراید؛ به ارزش ها پایبند باشد؛ از وحشیگری نفس بیرون برود و در پناه عقل و اندیشه آزاد قرار گیرد؛ به پیشینه پرارزش تاریخ گذشتگان خود افتخار کند؛ از ارزش مقاومت دفاع کند؛ و در نهایت همانند مریم مقدس و حضرت زهرا عفیف باشد.
سپس جورج حداد، مدیر سابق آموزش ابتدایی آموزش و پرورش، اشعاری را در ستایش کتانی از سروده هایش را قرائت کرد و سپس اظهار داشت: کتانی بر این باور بود که جامعه باید وحدت داشته باشد چون که مشرق زمین دارای تمدنی سرشار از علم، هنر و اندیشه را با خود دارد و به این سخن کتانی اشاره می کند که گفته است: "لبنان هیچ گاه در گذشته های دور محدودیت نداشته و همواره آزاد بوده است".
وی ادامه داد: کتانی که درآمریکا به دنیا آمد، در سن دوسالگی به زادگاه پدری خود به همراه خانواده اش بازگشت، دروس ابتدایی را در روستای"بسکنتا" و تحصیلات دیگر را در"کسروان" گذراند و در بیروت مدرک فلسفه خویش را دریافت نمود. سپس در مدارس روستا به تدریس مشغول شد و نمایشنامه هایی را از همان زمان برای دانش آموزان می نگاشت، که میتوان به نمایشنامه های: "امل و یأس"، "ملح اغسطس"، "محاکمة هارون الرشید"، "مصرع کلب"، "فرخ حسون"، "فتاة غسان"و"الوعی" اشاره نمود.
حداد در ادامه اظهار داشت: سپس به شغل کشاورزی و باغداری باغ های سیب روی آورد. از آن پس بود که قلم به دست گرفت و آثار گوناگونی را در عرصه های مختلف خلق کرد و از آن جمله بحثی را پیرامون صنعت گردشگری در لبنان نوشت که مورد توجه بسیار قرار گرفت. همینطور درباره جبران خلیل جبران، میخائیل نعیمه، و داستان هایی برای کودکان مانند داستان های: "غزالة قاع الریم"؛"جوزة الدب"و"نیف تیتی" را نگاشت و آثاری در حوزه ادبیات ملی با عنوان "الجذور" را نگاشت. در حوزه دین و ارزش ها عناوینی مانند: "یسوع ابد الانسان"، "محمد شاطئ و سحاب"، "فاطمة الزهراء وتر فی غمد"، "الامام علی نبراس و متراس و قداس"، و کتاب هایی درباره امام حسن و امام حسین، امام خمینی و.. به رشته تحریر درآورد و جوایزی را هم از نجف اشرف، کربلا و بیروت دریافت نمود.
او در آخر اظهار داشت: کمتر انسان هایی یافت می شوند که در راه امام علی بن ابیطالب حرکت می کنند و زندگی خویش را وقف نسل های آینده می کنند تا چراغ راهی برای رهروان راه حقیقت شوند.
در انتها فرانسوا حبیقه، رئیس جنبش فرهنگی"بسکنتا" که از زادگاه سلیمان کتانی سخن می گفت، ضمن ابلاغ سلام و درود اهالی این روستا و جنبش فرهنگی آن، اظهار داشت: از روستای بسکنتا که خاستگاه شجاعت و ایمان، علم و علما، فرهیختگان، ادیبان و فقهاست با شما سخن می گویم، روستایی که تنها سلاح آنان، سخن بوده که مزیّن به علم می باشد. باید بگویم سلیمان کتانی درباره انبیا، حضرت مسیح، پیامبر اسلام، فاطمه، حسن و حسین مطالبی را نگاشت و جوایز گوناگونی را هم به دست آورد که مهم ترین آنها زیارت عتبات عالیات در عراق بود.
ایشان در ادامه به مهم ترین تألیفات کتانی اشاره نمود و اظهار داشت: کتاب" الامام الحسن والکوثر المهدور"(امام حسن و کوثر رها شده)، و هم کتاب " الامام الحسن فی حلّة البرفیر" و تألیفاتی درباره ادبای لبنان مانند جبران خلیل جبران، میخائیل نعیمه و خانم"می زیاده " نگاشته و در سال ۱۹۳۰م رُمان "امل و یأس"(امید و نا امیدی) به رشته تحریر درآورد. شیوه روان و سلیس وی در نگارش، سبب گردید تا از همتایان خود پیشی بگیرد و میتوان او را در روانی نوشتار، به "ابن مُقفع" تشبیه نمود.
رئیس جنبش فرهنگی"بسکنتا" سپس به جایگاه مردمی و اجتماعی این ادیب و پیشینه تحصیلی، آموزشی و ادبی وی اشاره نمود و اظهار داشت: ایشان در مدارس مختلفی در این روستا به تدریش مشغول بود و فعالیتهای فرهنگی، آموزشی و اجتماعی فراوانی هم در این راستا داشت، بنابراین جنبش فرهنگی"بسکنتا" در سال میلادی گرامیداشتی را با حضور رایزن فرهنگی وقت حجت الاسلام و المسلمین محمد شریعتی در بیروت برگزار نمود. و آن زمان از جانب رئیس رجمهور وقت "الیاس هراوای" نشان لیاقت به وی اعطا شد.
او در آخر به بعضی از صفات و روحیات این ادیب فرهیخته اشاره نمود و اظهار داشت: از خصوصیت های اخلاقی او، انعطاف پذیری، گذشت، احترام به رأی دیگران، روحیه اجتماعی، دوستدار مردم و جانفشانی در راه خدمت به آنها بود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب