یك فیلمنامه نویس و كارگردان:
صنعت سینما، مشكلات مختلفی را به سازنده تحمیل می كند
بوشهر فیلمنامه نویس و كارگردان بوشهری می گوید: صنعت فیلم سازی -سینما- علاوه بر اینكه به شدت گران، سخت و دشوار است؛ هم در عرصه‌ی تولید و حواشیِ گریزناپذیر آن و هم در مرحله‌ی پخش و اكران، مشكلات مختلفی را به دوش سازنده تحمیل می كند.
سید رضا صافی معتقد می باشد باتوجه به جایگاه جنگ هشت ساله‌ی تحمیلی در تاریخ معاصر جهان، برای جریان سازی فرهنگی به شدت لازم است که حوزه‌ی دفاع مقدس بعنوان یک جریان بالنده تلقی گردیده و حداقل سالیانه یک فیلم با استانداردهای بین المللی در این عرصه تولید نماییم.
تخم مرغ جنگی برمبنای یک جوک بوشهری ساخته شد
وی درباره ایده‌ی ساخت فیلم "تخم مرغ جنگی" در سال 1384، اظهار داشت: ایده‌ی "تخم مرغ جنگی" برمبنای یک لطیفه‌ی رایج بوشهری که در زمان جنگ بر سر زبان ها افتاده بود، آغاز شد و در ابتدا نیز قرار بر تولید آن به صورت یک نماهنگ بود؛ ولی در نهایت به صورت یک فیلم داستانی 30 دقیقه ایِ موزیکال تولید شد که بنا بر گفته‌ی استاد خسرو سینائی «این فیلم نخستین فیلم سینمای جنگ ایران است که با محوریت زندگی و در مدح آن ساخته شده است». نکته‌ی جالب اینجاست که این فیلم موفق ترین کار من از لحاظ بازخورد و جذب مخاطبین بوده است. و جالبتر اینکه همچنان و تا همین امروز که بیش از 14 سال از تولید آن می گذرد، به شکل مستمر در جشنواره های دفاع مقدس -بخصوص جشنواره‌ی دانش آموزی فیلم دفاع مقدس- در حال پخش شدن است و همچنان با همان قوّت اولیه با مخاطبین خود در سراسر کشور ارتباط بسیار خوبی برقرار می کند! شاهد مدّعای بنده استاد پرویز پرستوئی و دکتر حبیب احمدزاده هستند که در جریان مستقیم برگزاری این جشنواره ها تا کنون صدها بار این فیلم را با مخاطبین کودک و نوجوان به تماشا نشسته اند!
صافی با اشاره به تولید فیلم "پینوکیو، عامو سردار و رئیسعلی" بیان کرد: بعد از دریافت مجوز اکران فیلم "بالابان" از طرف سازمان سینمائی و بازخورد مثبت آن، یکی از مسئولین وقت وزارت ارشاد به من پیشنهاد نمود که در ارتباط با شهید رئیسعلی دلواری یک کار جدّی و حماسی تولید کنم؛ به شکلی که پس از گذشت سال ها از سریال «دلیران تنگستان» مجدداً یک فیلم مدرن و باشکوه خاطره‌ی آن حماسه را زنده کند! البته این پیشنهاد جنبه‌ی غیر رسمی و دوستانه داشت و متاسفانه هیچگونه حمایتی هم پشت آن نبود! ولی به هر جهت این پیشنهاد از یکسو و علاقه و تعلّق خاطرم به فرهنگ و تاریخ بوشهر از طرف دیگر، موجب شد تا تحقیق در زمینه‌ی تاریخ مبارزات ضد استعماریِ جنوب را به شکل گسترده ای به انجام برسانم. بدنبال آن بعد از اندک زمانی دست نوشته ها و طرح اولیه روی کاغذ آغاز به شکل گرفتن کرد!
وی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که «چگونه از یک فیلم تاریخیِ حماسی به یک اثر طنز کودکانه رسیدید» اضافه کرد: باتوجه به عدم حمایت مالی و هزینه های سنگینِ تولید یک فیلم تاریخی که به آن اشاره کردم، به همراه نویسنده‌ی مشترک این پروژه سرکار خانم مریم رنجبر به اتخاذ تصمیم جدیدی رسیدیم! قرار بر این شد که باتوجه به محدودیت مالی، استراتژی جدیدی طرّاحی نماییم تا بدون اینکه به کیفیت اثر آسیبی وارد شود، بتوانیم فیلمی را با مضمون تاریخ قیام دلیران تنگستان تهیه نماییم. در همین راستا بود که به سناریوی جدید رسیدیم. در «پینوکیو... » عمده‌ی ماجرا در زمان حال و امروز می گذرد و تنها ارجاعاتی مختصر به قیام دلیران تنگستان داریم. با این رویکرد علاوه بر اینکه مشکل مالیِ حاصل از تولید یک فیلم تاریخی را برطرف کردیم، می توانستیم پُلی بسازیم تا کودکان امروزه را به تاریخ گذشته‌ی پر افتخار خود متصل کند! و اینچنین بود که «پینوکیو، عاموسردار و رئیس علی» قدم به صفحات سفید کاغذهای یادداشتمان نهاد!
سازنده‌ی نخستین فیلم موزیکال دفاع مقدّس (تخم مرغ جنگی) در ارتباط با قهرمان سازی در سینمای دفاع مقدس بیان کرد: فارغ از ژانر و گونه‌ی اثر، اگر فیلم برای مخاطب عام تولید می شود، بطور قطع باید قهرمان داشته باشد. البته منظور از قهرمان سوپرمن یا اَبَرمرد نیست! قهرمان به معنای شکست ناپذیر و افسانه ای هم نیست.
صافی اضافه کرد: قهرمان در تعریف درام کسی است که ممکنست در راه قصه مثل یک انسان معمولی گرفتار خبط و اشتباه بشود و حتی ضعفهای یک انسان کاملاً عادّی را هم داشته باشد، ولی تلاش او منجر به تحول میگردد و در فراز و فرود روایت دراماتیک، مخاطب در کنار او و همراه با او به تحول و دیگرگونگی می رسد!
وی تصریح کرد: در یک کلام، قهرمان کسی است که در طول مدت زمان فیلم، مخاطب را وادار می کند که با او همذات پنداری کند. بر طبق این نگاه، طبیعتاً فیلم و سینما بدون قهرمان نه فقط 90 دقیقه و 100 دقیقه یا بیشتر، که حتی ربع ساعت هم دوام نمی آورد و بیننده سالن سینما را ترک می کند!
صافی افزود: در دو دهه‌ی اخیر، فیلم ها علاقه ای به داستان گوئی ندارند. البته به نظر بنده این عدم تمایل ریشه در عدم توان فیلمساز دارد! خلق یک قهرمان و پرورش و توسعه‌ی قصه ای که بر اساس رشد و تحول قهرمان باشد، اصولاً کار بسیار دشوار و شاقّـی است و نیاز به صرف زمان و انرژی بسیار دارد.
فیلمنامه نویس بوشهری با اشاره به پیگیری لطمه شناسیِ کارشناسان و منتقدین سینما در ضمن سال های اخیر اظهار داشت: امروزه همه‌ی دردمندان سینما از منتقدین و اساتیدِ فن گرفته تا مسئولین و حتی خودِ فیلمسازها، همه یکصدا می گویند: مشکل ما در سینما عدم وجود قصه است! خوب! طبیعتاً قصه بدون وجود قهرمان ممکن نیست!
وی با بیان این نکته که سینما باید الگوسازی را بوسیله قهرمان پروری انجام دهد، اضافه کرد: در مباحث اجتماعی، تربیتی، جامعه شناسی و روانشناسی به الگو نیاز است! یک جامعه‌ی پویا به قهرمان نیاز دارد و چه ابزاری بهتر از سینما که بتواند برای همه‌ی اقشار در تمام سنین الگوسازی کند.
صافی با اشاره به این نکته‌ی مهم که «دفاع مقدس یک ژانر سینمائی نیست» گفت: ابتدا باید مرز بین فیلم جنگی را با فیلم دفاع مقدس مشخص کنیم! فیلم جنگی دقیقاً یک ژانر و گونه‌ی سینمائی است که همانگونه که از نام آن پیداست، متکی به عنصر جنگ و حضور فیزیکی جنگ و ادوات جنگی بر روی پرده‌ی سینماست. اما دفاع مقدس یک رویکرد است! یک اثر سینمائی میتواند خانوادگی، اجتماعی، سیاسی یا حتی کُمدی باشد ولی درعین حال مبتنی بر رویکرد دفاع مقدس طراحی و اجراء شود! مانند فیلم «آزانس شیشه ای» که یک فیلم در ژانر اجتماعی است ولی با رویکرد دفاع مقدس نوشته و کار شده است!
وی با اشاره به جریان سازی فیلم دفاع مقدس اضافه کرد: باتوجه به جایگاه جنگ هشت ساله‌ی تحمیلی در تاریخ معاصر جهان، برای جریان سازی فرهنگی به شدت لازم است که حوزه‌ی دفاع مقدس بعنوان یک جریان بالنده و مستمر تلقی گردیده و در همین راستا، برای پی ریزی و استمرار یک جریانِ مستقلِ سینمائی که متکی به تک جرقّه های شاخص ولی گاه و بیگاه و ناپیوسته نباشد، حداقل سالیانه یک فیلم با استانداردهای بین المللی در این عرصه تولید نماییم. البته طبیعتاً پی ریزی و تداوم چنین جریانی یک عزم جدّی، ملی و حاکمیتی را میطلبد که فارغ از دسته بندیهای سیاسی و بازیهای احزاب، در دولتهای مختلف پیگیری گردد و منحصر به یک سلیقه‌ی خاص سیاسی نباشد!
صافی با اشاره به لطمه شناسی فیلم دفاع مقدس اشاره کرد: متأسفانه ما به صورت علمی داشته های خودرا ثبت و ضبط نمی نماییم در حالی که امروزه ثبت تجربیات و انتقال آن به فیلمسازان جوان و ایجاد یک منبع علمی و قابل استناد در حوزه‌ی دفاع مقدس به شدّت الزامی است.
به گزارش کیت هنری به نقل از ایسنا، سیدرضا صافی از سال 1364 به صورت آماتور با ورود به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و انجمن سینمای جوان، آشنایی اولیه را با فیلم و سینما پیدا کرد و از همان سال تا اوایل دهه 70 به ساخت فیلم های کوتاه پرداخت. آثاری که در جشنواره های مختلف ملی و بین المللی نیز مقام های درخشانی را کسب کرده است. فیلم هشت میلیمتری «خانه‌ی شیشه ای» به کارگردانی وی نخستین افتخار تاریخ سینمای استان بوشهر در عرصه‌ی بین المللی است! این فیلم در سال 1992 میلادی (1371) در جشنواره‌ی بین المللی اَبِنسی در کشور اتریش دیپلم افتخار این جشنواره‌ی معتبر را از آن خود کرد.
صافی بعد از آن بوسیله صدا و سیمای بوشهر چندین فیلم کوتاه و بلند مستند و داستانی و چند مجموعه‌ی تلویزیونی را ساخته که همگی در جشنواره های سینمائی و تلویزیونی حائز مقام و افتخارات گوناگون گردیده اند.
وی از اواسط دهه 70 تا اواخر دهه 80 با شبکه های مختلف صدا و سیما همکاری داشته و در سال 1389 نخستین فیلم بلند سینمائی خودرا تحت عنوان "بالابان" تولید نمود که در سال بعد با درجه‌ی کیفی «الف» (برترین رتبه‌ی کیفیت در سینمای ایران) از سازمان سینمائی کشور مجوز اکران عمومی دریافت کرد.
صافی در سال 1394 دومین فیلم سینمایی خودرا با عنوان "پینوکیو، عامو سردار و رئیسعلی" تهیه کرد. این فیلم علاوه بر مرور برخی حوادث تاریخ ضد استعماری جنوب و تجلیل از شخصیت رئیسعلی دلواری، نگاهی طنز و توأم با فانتزی به جهان یک نوجوان جنوبی دارد! پینوکیو در سالهای 94 و 95 موفق به کسب برترین مقام های ملی و بین المللیِ سینمای کودک در سطح کشور شد و بعد از اکران عمومی در سینماهای سراسر ایران، در تابستان سال جاری وارد شبکه‌ی نمایش خانگی و فضای اینترنت (V.O.D) گردید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب