برگزاری نشست نقد و بررسی برگشتن در دوشنبه های نقد تئاتر
به گزارش كیت هنری نشست دوشنبه های نقد تئاتر با حضور اعضای كانون ملی منتقدان تئاتر با حضور كارگردان، بازیگران و عوامل نمایش برگشتن در مورد این نمایش برگزار گردید.
به گزارش كیت هنری به نقل از مهر، نشست «دوشنبه های نقد تئاتر» شامگاه دوشنبه ۲۰ آبان برای نمایش «برگشتن» به كارگردانی حسین مسافرآستانه، در تالار چهارسوی تئاتر شهر توسط كانون ملی منتقدان تئاتر ایران برگزار گردید. رضا آشفته یكی از منتقدان حاضر در نشست پرداختن به مقوله‌ی جنگ را یكی از مهمترین موضوعاتی دانست كه هنوز آن طور كه باید و شاید در این زمینه فیلم، تئاتر و سریال درخور تامل در حد قابل ملاحظه ای تولید نشده اما در تمام دنیا به جنگ های مهم بارها پرداخته و آثار ماندگاری در این زمینه تولید شده اند و در اینجا بسیاری فقط به دنبال فرصت بوده اند اما با تفكر و كشف تازه به دنبال بیان دردها و صدمه های جنگ هشت ساله نپرداخته اند و از جانب دیگر هم مسئولان هم فضا را برای پرداختن به موضوعات واقعی و كارآمدتر باز نگذاشته اند بنابراین نمایشنامه های اندكی در این زمینه نوشته و اجرا شده اند.
در ادامه نشست حسین مسافر آستانه كارگردان برگشتن كه خود سالها در حوزه تئاتر مقاومت بعنوان مدیر و كارگزار فرهنگی فعال بوده است درباره اینكه چرا آثار اصیل كمتر درباره این مورد بسیار مهم خلق و اجرا شده است؟، اظهار داشت: بیشتر آثار در این عرصه مناسباتی تولیده شده اند و هنرمندان دغدغه مندی را برای حضور در این حوزه مدنظر قرار نداده اند و كمتر ما شاهد هنرمندانی بوده ایم كه با مطالعه در اینباره دقیق شده اند و همچنان مسائل ناگفته در زمینه جنگ تحمیلی باقی مانده است و باید به دنبال چیزهای ناگفته شده باشیم و ازاین رو آنچه هم گفته شده آنقدر تكراری می باشد و زبان و شیوه تازه ای را هم برای گفتن همان تكرارها كمتر یافته ایم و این خود دلیل آشكاری برای خلق نشدن آثار درجه‌ی یك در این زمینه است.
وی با اشاره به اینكه در نمایش برگشتن هم شاید به لحاظ موضوعی نكته‌ی تازه ای در بین نباشد اما تلاش كرده اند در زبان اجرا شكل نسبتا متفاوتی را به كار گیرند كه البته در اینباره باید تماشاگران نظر بدهند و در این خصوص اضافه كرد: ما به دنبال بیان كمینه گرا برآمده ایم و در طول تمرین ها مدام گفته ایم كه بازیگران چه ها را انجام ندهند تا بتوانیم با حذف زوائد به یك اجرای شسته رفته برسیم و در ضمن در طراحی هم نخواسته ایم به مكان ها بپردازیم بلكه از بازیگران خواسته ایم با میزانسن هایی در آن واحد تداعی گر یك یا دو مكان در یك لحظه از اجرا باشند و همینطور در نهایت خواسته ایم با تماشاگران برخورد مشاركتی داشته باشیم.
علی جعفری با اظهار تاسف از اینكه نمایش «زنان آشویتس» كار علی صفری در تماشاخانه شهرزاد به علت نداشتن تماشاگر تعطیل شده است، در ابتدا اعلام نمود كه این متن حرف تازه ای ندارد و با آنكه احتیاج به مطالعات آن چنانی هم در این رابطه نیست، اظهار داشت: در این متن با دو سطح مواجهه هستیم، یكی آنها كه با سرزمین ویران مواجهند و دوست دارند در همان حس و حال باقی بمانند و دوم اینكه آنهایی كه دوست دارند این سرزمین ویران آباد و زندگی در آن جاری شود. مثل ققنوس باید از این سرزمین سوخته بیرون بیاید و در مقابلش همان هایی هستند كه ستاد معین خرمشهر را ستاد لعین می دانند... جایی كه این دو نقطه نظر به هم نزدیك می شوند نقطه قوت كار است و این نقطه مهمی است.
وی در ادامه تصریح كرد كه ما داریم كار شما را می بینیم و با ذهنیت شما هم آنرا تا آخر دنبال می نماییم و هیچ نوع مشاركتی در اینباره شكل نمی گیرد. ما حتی نتیجه آنرا هم می بینیم و این نمایش مشاركتی نیست و از این جریان اتفاق بكری هم بیرون نمی آید.
ما مدعی تئاتر مشاركتی نیستیم بلكه ما داریم یك فضایی را می سازیم و بی آنكه ما نسخه بپچیم و پاسخی بدهیم، تلاش می نماییم همه چیز در زمان دیدن كار به مخاطبان واگذار شودمسافرآستانه هم پاسخ داد كه شاید منظورم را درست بیان نكرده باشم ما هم مدعی تئاتر مشاركتی نیستیم بلكه ما داریم یك فضایی را می سازیم و بی آنكه ما نسخه بپچیم و پاسخی بدهیم، تلاش می نماییم همه چیز در زمان دیدن كار به مخاطبان واگذار شود. در اینجا بازی واقعیت، حقیقت و خیال در حال انجام می باشد و تلاش كرده ایم به ساده ترین شكل اجرایش نماییم و حتی عامی ترین تماشاگران هم بتوانند از آن درك و دریافتی داشته باشند.
جعفری در عین حال بر این باور است كه اینها در زمینه میزانسن اجرای كمینه گرا و طراحی استلیزه ممكن هست و امتیازی برای كار محسوب نمی گردد. وی همینطور شخصیت عماد سمپات همه حاضران در نشست دانست كه وی در مقابل آقای راشدی به دنبال ساخت و ساز و آباد كردن آن منطقه جنگی در خرمشهر است و نوع میزانسن و شخصیت پردازی هم چنین است.
مسافرآستانه به تماشاگرانی اشاره نمود كه به علت پرداختن به آقای راشدی كه در مقابل این ساخت و سازهه مقاومت می كند، پس از دیدن كار از او تشكر كرده اند هر چند خودش تحت تأثیر این تشكرها نیست.
جواد نوری تهیه كننده نمایش «برگشتن»، پرداختن به مبحث مادران و همسرانی را كه عزیز مفقود شده دارند تكراری دانست اما پرداختن به مناطق جنگی كه باید اتفاق تازه ای در آنها بیفتد، بخصوص خرمشهر را برای اولین بار دانست كه البته خود او و خیرالله تقیانی پور قبل از این خیلی كمرنگ در نخسه اولیه همین متن (یك تابلوی زرد) به آن پرداخته و این متن برای دوم (به نام پیدا و ناپیدا) هم با تغیراتی اجرا شده و حالا برگشتن برداشت سوم از آن هست كه اتفاقا در آن بر خرمشهر بیشتر تاكید می شود.
علی جعفری در ادامه پرسید «آیا در این كار خرمشهر اصالتی دارد؟» كه نوری در پاسخ اظهار داشت: نمی خواستیم اصالتی پیدا كند.
جعفری اضافه كرد: بالاخره این فقط مسئله خرمشهر و آبادن نیست بلكه تمام مناطق جنگی در جنوب و غرب كشور گرفتار چنین قضیه ای شده اند و باید بشود همین مبحث را با پرداختن به یك نقطه مانند خرمشهر به دیگر نقاط درگیر با جنگ تعمیمش داد.
وی در ادامه به شخصیت پونه، دختری كه در شناسنامه اش تاریخ تولدش از ازدواج پدر و مادرش جلوتر است اشاره نمود كه در جایی او ول می شود اما پرداختن به این شخصیت همچنان اهمیت دارد. جعفری به موسیقی اشاره نمود كه كاركرد درستی در اجرا یافته اما در جاهایی بهتر است كه كمتر بشود و در جاهایی نیازمند سكوت هستیم و در عین حال طراحی منوچهر شجاع دیگر برای خود صاحب نشانه های مشخص است و با دیدن كارهایش می شود آنرا تشخیص داد كه هر بار به درستی به آنچه در متن و اجرا لازم هست شكل می بخشد.
رضا آشفته در ادامه به شخصیت های تكثیر شده مادرانی پرداخت كه هر كدام به شكلی فرزندانشان را در جنگ از دست داده اند و حالا با ورود امیری یا پسر همه این مادران، نیاز و لزوم این پسری كه باید كمك حالشان باشد در سنین پیری را یادآوری می كنند و این قضیه تمثیلی می شود برای همه مادرانی كه نمی خواهند نشانه های جنگ كاملا پاك بشود و حتی اگر هم چنین باشد اما در تاریخ و در خاطره‌ی جمعی ما ایرانی ها بقایای این جنگ بنابر نظریه یونگ روان شناس در ناخودآگاه جمعی ما باقی می ماند چنانچه حمله‌ی مول پپس از هفتصد سال هنوز هم در خاطره‌ی جمعی مردمان تحت این جنگ باقی است.
وی در عین حال میزانسن های كمینه گرا و مهندسی حركات متفاوت و ضد رئالیستی را گزینه مناسبی برای دیدن یك اثر متفاوت تلقی نمود كه فعلا بازیگران به دنبال ازبر كردن و عملی ساختن این حركات دقیق و پیچیده برآمده اند و هنوز آن طور كه باید و شاید متوجه عمق یافتن مسیرها و حركات نیستند كه دقیقا در اینجا چه نگاه متفاوتی ذهن و روان مخاطب را به چالش خواهد كشید و پس از چند روز از اجراهای اول كه بگذرد كم كم این حس و حالت فضا را لبریز می كند و تماشاگران بهتر در جریان این امور قرار می گیرند چون در اینجا بیشتر از روابط حسی و عقلانی به دنبال یك رابطه شهودی همه چیز مهندسی شده است و ما از منظر روح باید متوجه‌ی این آدمها باشیم و فعلا مركز ثقل و زوایه دید مشخص نیست كه دقیقا از كجا متوجه‌ی این موضوعات باید بشویم. شاید یك فرد و شاید كل این آدمها باید در ایجاد این مركز ثقل برای هماهنگی و ایجاد فضا به چنین حس و حالی نزدیك تر بشوند. در عین حال بازیگران هم تا الان با سخت گیری هایی مواجه بوده اند كه حركات زائد نداشته باشند اما حالا وقت آن هست كه كمی آزاد بشوند تا بتوانند بازی خلاقه‌ی خودشان را به كار گیرند و رنگ و بوی كار هم پر رنگ تر بشود.
نمایش «برگشتن» نوشته خیراله تقیانی پور با دراماتورژی مرتضی شاه كرم و كارگردانی حسین مسافرآستانه ساعت ۱۹: ۳۰ در سالن چهارسو روی صحنه است. فرید قبادی، شیرین بینا، مجید رحمتی، علی غابشی، فاطمه رادمنش، ابتسام بغلانی، ماهان عابدی، طاها عابدی و پونه شاملو بازیگران این اثر نمایشی هستند.
عكس از سمیه میری است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب